Αναζητώντας το… εκλογικό τάιμινγκ…

Μπορεί τις τελευταίες μέρες στα εκλογικά σενάρια να κυριάρχησε εκείνο της τριπλής κάλπης τον Μάιο του 2019 μαζί με τις ευρωεκλογές και…
τον Α’ γύρο των αυτοδιοικητικών, ωστόσο ισχυρή παραμένει η πιθανότητα εκλογικού αιφνιδιασμού νωρίτερα, δηλαδή το προσεχές φθινόπωρο ή τους πρώτους μήνες του 2019.

Τα σενάρια για τριπλές κάλπες αναζωπυρώθηκαν μετά την κατάθεση τροπολογίας βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ με το επιχείρημα της αντιμετώπισης ζητημάτων συνταγματικότητας στον Κλεισθένη αναφορικά με το νέο καθεστώς των αυτοδιοικητικών εκλογών, για τα οποία είχε εγκαλέσει την κυβέρνηση και τον αρμόδιο υπουργό Πάνο Σκουρλέτη ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ Γιώργος Πατούλης.

Η άμεση σπουδή της κυβέρνησης να αποδεχτεί την επιχειρηματολογία Πατούλη (που πρόσκειται στην αξιωματική αντιπολίτευση), μέσω τροπολογίας κυβερνητικών βουλευτών σε συνεννόηση με το Μαξίμου, έστρεψε αμέσως τα φώτα στο σενάριο της τριπλής κάλπης, με πολλούς να εκτιμούν ότι η κίνηση αυτή έγινε εσκεμμένα.

Το μόνο σίγουρο πάντως φαίνεται να είναι ότι, μετά την τυπική λήξη του μνημονίου, ο πρωθυπουργός αναζητεί τον ιδανικότερο – γι’ αυτόν και τον ΣΥΡΙΖΑ – χρόνο εκλογών όπου θα διαμορφώνονται οι καλύτερες δυνατές συνθήκες για το εκλογικό αποτέλεσμα, διατηρώντας ταυτόχρονα στα χέρια του την πρωτοβουλία των κινήσεων.

Πάντως, αν και ο πρωθυπουργός εμφανίζεται να επιθυμεί από τη μία την εξάντληση της τετραετίας ή έστω τη μεγιστοποίηση του χρόνου παραμονής στη διακυβέρνηση, από την άλλη στη ζυγαριά βαραίνει και το τάιμινγκ στο οποίο μπορεί να επιτευχθεί το καλύτερο εκλογικό αποτέλεσμα, που αφορά τόσο το ποσοστό που θα επιτύχει ο ΣΥΡΙΖΑ – με στόχο να τον καθιερώνει ως βασικό πόλο του πολιτικού συστήματος – όσο και το ποσοστό της Ν.Δ. (στέρηση αυτοδυναμίας, μονοψήφια ψαλίδα, κ.λπ.).

Διαφαίνονται ήδη, ωστόσο, ελκυστικοί λόγοι που μπορεί να καταστήσουν ιδανικότερη την επιλογή του εκλογικού αιφνιδιασμού και την πραγματοποίηση εκλογών μέσα στο 2018 ή, σε κάθε περίπτωση, νωρίτερα από τον Μάη του 2019.

Τα εργασιακά (συλλογικές συμβάσεις, αύξηση κατώτατου μισθού) και οι παροχές του κοινωνικού πακέτου που φέτος, λίγο μετά την έξοδο από το μνημόνιο, είναι σε θέση να εξαγγείλει η κυβέρνηση, έχουν τη μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα όσο είναι «φρέσκα» και διατηρούν ζωντανή την προσδοκία μπροστά στην κάλπη. Όπως έχει αποδειχτεί άλλωστε επανειλημμένως, οι πολιτικοί κερδίζουν ψήφους περισσότερο όταν δημιουργούν προσδοκίες υποσχόμενοι παρά όταν οι εκλογές πραγματοποιηθούν μετά από τις υποσχέσεις που ενδεχομένως τήρησαν…

Για τον λόγο αυτό η ΔΕΘ, στην οποία θα γίνουν οι εξαγγελίες αυτές, είναι ένα βασικό ορόσημο, το οποίο θα δείξει με σχετική σαφήνεια την απόσταση που μας χωρίζει από τις κάλπες.
Ένα ακόμη κοντινό ορόσημο είναι αυτό του προσχεδίου του Προϋπολογισμού, όπου θα αποτυπωθούν ποσοτικοποιημένες και συγκεκριμένες πια αυτές οι εξαγγελίες, στέλνοντας πιο καθαρά το μήνυμα του ποιος λαμβάνει τι και πότε.

Από την άλλη, δίπλα σε αυτά τα δύο ορόσημα θα μπορούσε να αξιοποιηθεί και ένα ακόμη: Το δημοψήφισμα στα Σκόπια για τη συμφωνία των Πρεσπών. Εφόσον το αποτέλεσμα είναι θετικό και φανεί ότι η συμφωνία «περπατάει», η κυβέρνηση, με δεδομένη και την αρνητική θέση των ΑΝΕΛΛ, μπορεί να επικαλεστεί ως επιχείρημα για προσφυγή στην κάλπη το επιχείρημα της διεκδίκησης νέας, ανανεωμένης και ενισχυμένης εντολής, προκειμένου στη νέα Βουλή να διαχειριστεί το ζήτημα της κύρωσης της συμφωνίας από καλύτερες θέσεις κοινοβουλευτικής ισχύος.

Πέντε κρίσιμες εξαγγελίες

Σε ό,τι αφορά το βασικό πλέγμα εξαγγελιών του πρωθυπουργού, έτσι όπως διαγράφεται μέχρι στιγμής και αναμένεται να αναδειχθεί ως κυρίαρχη κατεύθυνση της επόμενης μέρας, περιλαμβάνει πέντε βασικά σκέλη:

1. Επαναφορά των συλλογικών διαπραγματεύσεων που, σύμφωνα με τον πρωθυπουργό, θα επιτρέψουν τη σταδιακή επαναρρύθμιση της αγοράς εργασίας.

2. Αύξηση του κατώτατου μισθού, υπέρ του οποίου έλαβε θέση και ο Σύνδεσμος Βιομηχάνων Βορείου Ελλάδας, κόντρα στη θέση που πήρε ο ΣΕΒ. Οι δύο αυτές εξαγγελίες σηματοδοτούν την επιστροφή στην εργασιακή κανονικότητα ενώ, πέραν όλων των άλλων, θεωρείται από την κυβέρνηση ότι υπογραμμίζουν τις διαχωριστικές γραμμές με την αξιωματική αντιπολίτευση.

3. Τη διανομή του «κοινωνικού πακέτου», δηλαδή του μεγαλύτερου μέρους της υπεραπόδοσης του 2019, όπως έχει προβλεφθεί στο Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2018 – 2021. Πρόκειται για 750 εκ. ευρώ που κατά κανόνα θα κατευθυνθούν σε φοροελαφρύνσεις σε στοχευμένες κοινωνικές και εισοδηματικές κατηγορίες και αφορούν από μικρές μειώσεις στο φόρο εισοδήματος έως μειώσεις ΦΠΑ, ΕΝΦΙΑ (αν και εδώ υπάρχει το ερωτηματικό της στάσης των δανειστών), κ.λπ.

4. Τη διανομή του κοινωνικού μερίσματος του 2018, το οποίο αναμένεται να κατευθυνθεί στους συνταξιούχους ανεξαρτήτως του τι θα γίνει με τις συντάξεις το 2019, δηλαδή ανεξαρτήτως του αν η κυβέρνηση πετύχει και τη μη περικοπή τους.

5. Τη δέσμευση για το «ξήλωμα» ή την αναβολή της εφαρμογής του ψηφισμένου μέτρου για την περικοπή συντάξεων έως 18% από 1.1.2019. Η κυβέρνηση αφήνει πλέον ορθάνοιχτο παράθυρο, άλλοτε με υπαινιγμούς άλλοτε με πιο ευθείες αναφορές, υπό το επιχείρημα ότι, εφόσον θα έχει πετύχει το ογκώδες πλεόνασμα του 3,5% (κάτι που σήμερα δεν αμφισβητείται από κανέναν από τους θεσμούς, αν και ψηφίστηκε για να κατευναστεί το ΔΝΤ, το οποίο αμφισβητούσε τότε την επίτευξη του 3,5%), δεν υφίσταται πλέον λόγος για περαιτέρω μέτρα λιτότητας.
Αν τελικά δεν επιλεχθούν αυτά τα ορόσημα, κάποιες από τις παραπάνω εξαγγελίες διατηρούνται ισχυρές έως και τις αρχές του επόμενου έτους (Ιανουάριο ή Φεβρουάριο) με την οριστικοποίηση του Προϋπολογισμού, ενώ θα διατηρείται ακόμη το θετικό κλίμα από τη διανομή του κοινωνικού μερίσματος. Σε αυτό το χρονικό σημείο, πάντως, μπορεί να πέσει και η κύρωση της συμφωνίας με τα Σκόπια, εφόσον η γείτων δεν κωλυσιεργήσει και το χρονοδιάγραμμα κυλήσει κατά τα συμφωνηθέντα. Κάτι που μπορεί να οδηγήσει σε κάλπες, μετά από «ρήξη» των δύο κυβερνητικών εταίρων…