ERTFLIX: Αφιέρωμα στα 100 χρόνια από τη Μικρασιατική Καταστροφή με σειρές, ταινίες και ντοκιμαντέρ

Στη νέα ειδική κατηγορία που μπορεί κανείς να βρει στην κεντρική σελίδα του ERTFLIX, περιλαμβάνονται αρχειακά διαμάντια, όπως το ντοκιμαντέρ «Το Ρίζωμα», σειρές που αγαπήθηκαν, όπως «Τα παιδιά της Νιόβης», ταινίες του Νίκου Κούνδουρου και του Κώστα Φέρρη, όπως το «1922» και το «Ρεμπέτικο», καθώς και ντοκουμέντα τόσο για το χρονικό της Καταστροφής όσο και για την πορεία των προσφύγων μετέπειτα.

Ένα παζλ γεμάτο συναισθήματα, μια ιστορική αναδρομή στα γεγονότα που χαράχτηκαν ανεξίτηλα τη μνήμη των Ελλήνων, μας παρουσιάζεται από το Αρχείο της ΕΡΤ, στο ERTFLIX.

Σειρά εποχής, παραγωγής 2004, βασισμένη στο ομότιτλο μυθιστόρημα του Τάσου Αθανασιάδη. Η υπόθεση της σειράς ακολουθεί την οικογένεια του εύπορου τραπεζίτη Μιχάλη Αθανασιάδη από το Σαλιχλί της Μικράς Ασίας από το καλοκαίρι του 1917 έως τη Μικρασιατική Καταστροφή, την άφιξη και την εγκατάστασή της στην Ελλάδα. Μαζί με τους δύο κύκλους της σειράς θα αναρτηθούν τις επόμενες μέρες και οι δύο τηλεταινίες.

Πρωταγωνιστούν: Άγγελος Αντωνόπουλος, Γρηγόρης Βαλτινός, Μαρία Τζομπανάκη, Άντζελα Γκερέκου, Γιώργος Μούτσιος, Χρήστος Πάρλας, Αντώνης Φραγκάκης, Γιώργος Τσιτσόπουλος, Τάσος Νούσιας, Αναστασία Μποζοπούλου, Νερίνα Ζάρπα κ.ά.

Σκηνοθεσία: Κώστας Κουτσομύτης

Σενάριο: Βασίλης Μαυρόπουλος, Κώστας Κουτσομύτης

Σειρά ντοκιμαντέρ 13 επεισοδίων, που αναφέρεται στις συνθήκες ζωής των Ελλήνων της Μικράς Ασίας, πριν και μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή, βασιζόμενη σε συνεντεύξεις των τελευταίων επιζώντων προσφύγων στη χώρα μας. Προσωπικές μνήμες φωτίζουν άγνωστες πτυχές της ιστορίας του ξεριζωμού του ελληνικού στοιχείου της Μικράς Ασίας. Θέμα αυτού του επεισοδίου η περιγραφή της εγκατάστασης των προσφύγων στον ελλαδικό χώρο και των συνθηκών διαβίωσής τους.

Σκηνοθεσία: Άρης Καραϊσκάκης

Σενάριο: Ε. Καπαρελιώτη

Παίζουν: Διδώ Σωτηρίου, Ιφιγένεια Χρυσοχόου, Νίκος Ψυρούκης, Βύρων Θεοδωρόπουλος

Οι δραματικές συνέπειες της Μικρασιατικής Καταστροφής, μέσα από τις ιστορίες τριών κεντρικών χαρακτήρων που δεν κατόρθωσαν να επιβιβασθούν στα πλοία για την Ελλάδα, αλλά σύρθηκαν στις άγονες πεδιάδες της Ανατολίας, για να υποκύψουν στην πείνα, στη δίψα και στο μαχαίρι του νικητή. Το σενάριο της ταινίας βασίστηκε στο μυθιστόρημα του Ηλία Βενέζη «Νούμερο 31328».

Πρωταγωνιστούν: Αντιγόνη Αμανίτου, Νίκος Κάππιος, Βασίλης Λάγγος, Μπέτυ Βαλάση, Βάσος Ανδρονίδης, Ζαχαρίας Ρόχας, Βασίλης Κολοβός, Ελεονώρα Σταθοπούλου, Όλγα Τουρνάκη

Σκηνοθεσία: Νίκος Κούνδουρος

Έρχεται τις επόμενες μέρες στο ERTFLIX, η ζωή μιας τραγουδίστριας του ρεμπέτικου από τη γέννησή της στη Σμύρνη το 1917 μέχρι τον θάνατό της στην Αθήνα του 1956. Μέσω του «Ρεμπέτικου» ο Κώστας Φέρρης διασχίζει την προσφυγική Ελλάδα της Μικρασιατικής Καταστροφής και του Μεσοπολέμου, για να φθάσει μέχρι τη ναζιστική Κατοχή, τον Εμφύλιο και την Απελευθέρωση.

Έχοντας ως εφόδιο τη μουσική του Σταύρου Ξαρχάκου και την ποίηση του Νίκου Γκάτσου, μέσα από τα βιώματα μιας ομάδας ξεριζωμένων μουσικών, αλλά και τις πολιτικές αναταράξεις που συγκλόνισαν τη νεότερη Ελλάδα, η ταινία πραγματεύεται τη ρεμπέτικη μνήμη ως αναπόσπαστο δομικό στοιχείο  της σύγχρονης πολιτιστικής κληρονομιάς.

Παίζουν: Σωτηρία Λεονάρδου, Νίκος Καλογερόπουλος, Μιχάλης Μανιάτης, Θέμις Μπαζάκα, Νίκος Δημητράτος, Γιώργος Ζορμπάς, Βίκυ Βανίτα, Κωνσταντίνος Τζούμας, Σπύρος Μαβίδης, Λίνα Μπαμπατσιά, Δανάη Φέρρη, Ειρήνη Λυμπεροπούλου, Πόπη Κατσαμπάνη και ο Σταύρος Ξαρχάκος στον ρόλο του πιανίστα.

Σκηνοθεσία: Κώστας Φέρρης

Σενάριο: Κώστας Φέρρης, Σωτηρία Λεονάρδου

Ντοκιμαντέρ του Αρχείου της ΕΡΤ, παραγωγής 2007. Μέσα από την αξιοποίηση του Ιστορικού Αρχείου της ΕΡΤ παρουσιάζονται αποκαταστημένα και ψηφιοποιημένα τα πλάνα από την καταστροφή της Σμύρνης και την άφιξη των προσφύγων στον Πειραιά.

Ντοκιμαντέρ παραγωγής 2011, βασισμένο στο ομότιτλο βιβλίο του δημοσιογράφου Μπρους Κλαρκ και την ομώνυμη σειρά ντοκιμαντέρ «Δυο φορές ξένος». Παρουσιάζει τις πληθυσμιακές μετακινήσεις στα Βαλκάνια με επίκεντρο την υποχρεωτική ανταλλαγή πληθυσμών που υπαγόρευσε η Συνθήκη της Λοζάνης το 1923.

Σκηνοθεσία: Ανδρέας Αποστολίδης, Γιούλης Αβέρωφ

Σειρά ντοκιμαντέρ παραγωγής 1999. Μέσα από αφηγήσεις Ελλήνων που γεννήθηκαν και μεγάλωσαν στη Μικρά Ασία παρακολουθούμε τον τρόπο ζωής και δράσης των Ελλήνων πριν από το 1922 αλλά και τις φρικτές στιγμές που βίωσαν κατά τη διάρκεια των διωγμών και της Καταστροφής.

Σκηνοθεσία: Δέσποινα Πανταζή

Ο βετεράνος της Μικρασιατικής Εκστρατείας Κωνσταντίνος Πολίτης περιγράφει με συγκίνηση την αποβίβαση του ελληνικού στρατού στη Σμύρνη τον Μάιο του 1919, στιγμές από τις μάχες στο μέτωπο, την καταστροφή της Σμύρνης, αλλά και τη μεταγενέστερη γνωριμία του με τον Κεμάλ Ατατούρκ.

Σκηνοθεσία: Στέλιος Ράλλης

Παρουσίαση: Φρέντυ Γερμανός

Η παραγκούπουλη στο Δουργούτι μετέπειτα Νέο Κόσμο και ο λεγόμενος Ασύρματος ή Ατταλιώτικα στη δυτική πλαγιά του λόφου του Φιλοπάππου, είναι δύο από τους γνωστότερους συνοικισμούς της πόλης που δεν υπάρχουν πια. Προσφυγικοί οικισμοί της φτώχειας και των τραγικών συνθηκών διαβίωσης που έμειναν στη συλλογική θύμηση των Αθηναίων, χάρις κυρίως στον κινηματογραφικό φακό του παλιού ελληνικού σινεμά.

Βέβαια δεν ήταν οι μόνοι. Πώς θα μπορούσαν άλλωστε, όταν με τη Μικρασιατική Καταστροφή στη χώρα φτάνουν περίπου 1.3 εκατομμύρια άνθρωποι (το 1/5 σχεδόν του τότε πληθυσμού της), με μεγάλο μέρος εξ αυτών να καταφεύγει στην Αθήνα και στον Πειραιά; Το επεισόδιο του ΚΛΕΙΝΟΝ ΑΣΤΥ – Ιστορίες της πόλης, «Προσφυγικοί συνοικισμοί», σεργιανίζει τις προσφυγικές γειτονιές της Αθήνας και του Πειραιά, πριν χαθούν οριστικά από την κοινή μας μνήμη.

Σκηνοθεσία-σενάριο: Μαρίνα Δανέζη

Ντοκιμαντέρ που παρακολουθεί την πορεία των Μικρασιατών προσφύγων μετά την Καταστροφή του 1922. Οι πρόσφυγες μιλούν για τις τεράστιες δυσκολίες που αντιμετώπισαν κατά τα πρώτα χρόνια της εγκατάστασής τους στην Ελλάδα μέχρι να ενσωματωθούν στην ελληνική κοινωνία. Με αφήγηση του Γιώργου Γεωγλερή.

Σκηνοθεσία: Βαγγέλης Σερντάρης

Ντοκιμαντέρ παραγωγής 1997. Μικρασιάτες πρόσφυγες πρώτης γενιάς μιλούν για τη ζωή στις Χαμένες Πατρίδες και θυμούνται τις φρικτές στιγμές της Καταστροφής του 1922, ενώ παράλληλα παρουσιάζεται πλούσιο φωτογραφικό και οπτικοακουστικό υλικό.

Σκηνοθεσία: Σοφία Σφυρόερα

Η σειρά επιχειρεί να αφουγκραστεί τις αφηγήσεις των προγόνων και να φανταστεί τον κόσμο τους, έχοντας ως σημείο αναφοράς το παρόν. Με στοιχεία δραματοποίησης, που περιέχουν λόγο και δράση, παρένθετα στις αφηγήσεις των προσφύγων θα συνδέουν, υπογραμμίζουν, αντιλαλούν, πλαισιώνουν τα θραύσματα των ιστοριών που μας κληροδότησαν. Να αναρωτηθούμε, να σκεφτούμε και να προβληματιστούμε για την ειρήνη και τον πόλεμο, για τη συνύπαρξη με τον Άλλο, για τους μηχανισμούς της καταστροφής, για τις παραδόσεις και τις αξίες του παρελθόντος, για την πρόοδο και τις διαδρομές της, για το μίσος και τη βαρβαρότητα, την αλληλεγγύη και την αγάπη, τον σεβασμό και την πίστη, τις συγγένειες και τις αντιπαλότητες, τον παραλογισμό και την απώλεια, την προσφυγιά και την εξαθλίωση, τη μνήμη και τη λήθη, το χθες και το σήμερα.

Σκηνοθεσία: Κυριακή Μάλαμα

Σενάριο: Φανή Τουπαλγίκη

Η σειρά αναφέρεται στα ταραγμένα χρόνια των αρχών του 20ού αιώνα, όπως τα βίωσαν οι Ρωμιοί της Ανατολικής Θράκης, της Μαύρης Θάλασσας και της Μικράς Ασίας, που κατέφθασαν πρόσφυγες στην Ελλάδα μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή και τη Συνθήκη της Λοζάνης. Οι συνεντεύξεις των παππούδων και γιαγιάδων, που μικρά παιδιά το 1922-25 αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τις πατρίδες τους, μαγνητοσκοπήθηκαν από την ΕΤ3 το 1996-98 με τη συνεργασία του Ιστορικού Αρχείου Προσφυγικού Ελληνισμού του Δήμου Καλαμαριάς (ΙΑΠΕ). Οι προσφυγές μιλούν για τα παιδικά τους χρόνια «εκεί στην πατρίδα», τα σχολεία τους, τις γιορτές και τα πανηγύρια τους, την αρμονική συμβίωση με τους Τούρκους γείτονές τους, τις καταστροφές που έφερε ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος, τις εξορίες των γονιών τους, τους εκτοπισμούς, τον απόηχο της Μικρασιατικής Εκστρατείας, τα δεινά της ήττας, τον ξεριζωμό, τα δύσκολα χρόνια της προσφυγιάς.

Σκηνοθεσία: Κυριακή Μάλαμα

Σενάριο: Φανή Τουπαλγίκη

Σειρά ντοκιμαντέρ για την ιστορία, τα ήθη, τον πολιτισμό των απανταχού Ποντίων που φιλοδοξεί να καταγράψει την ιστορική πορεία του ποντιακού ελληνισμού αλλά και τη σημερινή πραγματικότητα που βιώνουν οι Πόντιοι στην Ελλάδα στην Τουρκία και στη Ρωσία. Θα ψηλαφίσει κάθε πλευρά που αφορά στο παρελθόν και στο παρόν των βασανισμένων αυτών Ελλήνων, επιχειρώντας μια σύνθετη και μοντέρνα τηλεοπτική αφήγηση.

Σκηνοθεσία: Κώστας Χαραλάμπους, Νίκος Αναγνωστόπουλος