Τι είναι το κεφαλούδι;

Τι είναι το κεφαλούδι; Πρόκειται για ένα από τα ομορφότερα πτηνά που βρίσκονται σε εκατοντάδες και στην Ελλάδα

Το κεφαλούδι είναι μια πάπια με ασυνήθιστη εμφάνιση, απαραγνώριστη για όσους τυχερούς το συναντήσουν σε κάποιο υγρότοπο. Το αρσενικό έχει χοντρό άσπρο κεφάλι με μαύρο σώμα και γαλαζωπό «πρησμένο ράμφος». Το σώμα του είναι ανοιχτόχρωμο καφέ και η μυτερή σκληρή ουρά του είναι συχνά ανασηκωμένη, δίνοντάς του μια χαρακτηριστική σιλουέτα.

Αρσενικά και θηλυκά έχουν το ίδιο μικρό μέγεθος, δεν ξεπερνούν τα 43-48 εκατοστά, όμως τα θηλυκά είναι γενικά πιο σκουρόχρωμα στο κεφάλι, με ανοιχτόχρωμα μάγουλα που τα διασχίζει μια σκούρα γραμμή, ενώ το σώμα τους έχει ξανθοκάστανο χρώμα.

Περπατούν με δυσκολία στη στεριά και σπάνια παρατηρούνται να πετούν κάνοντας μόνο τις απαραίτητες μετακινήσεις για τη μετανάστευση. Είναι όμως ταχύτατα στην κίνησή τους μέσα στο νερό, χρησιμοποιώντας για προώθηση την ιδιόμορφη ουρά τους.

Τον χειμώνα τα Κεφαλούδια προτιμούν μεγάλους, ανοιχτούς ρηχούς υγρότοπους με υφάλμυρο ή και γλυκό νερό. Η Λίμνη Βιστωνίδα, όπου απαντάται ο κύριος όγκος του διαχειμάζοντος στην Ελλάδα πληθυσμού, χαρακτηρίζεται από υπερευτροφισμό, σημαντική ετήσια διακύμανση της αλατότητας και εισροές φερτών υλικών από ποτάμια.

Τα πουλιά τρέφονται όλα μαζί σε μικρές ομάδες ή μαζί με άλλες βουτόπαπιες συνήθως στα ανοιχτά. Η δίαιτα τους αποτελείται κυρίως από πολύχαιτους, που είναι ο πιο κοινός βενθικός οργανισμός στον πυθμένα της λίμνης, προνύμφες διαφόρων ειδών και άλλους μικροοργανισμούς.

Στην Ελλάδα το Κεφαλούδι έχει χαρακτηριστεί ως «Κινδυνεύον» είδος και προστατεύεται από τη νομοθεσία. Απειλείται όμως κυρίως από την όχληση, το κυνήγι και την λαθροθηρία, ενώ συχνά παγιδεύεται τυχαία σε δίχτυα ψαράδων. Η ρύπανση και η υποβάθμιση των υγροτόπων είναι επίσης μια, μακροπρόθεσμη μεν, αλλά σοβαρή απειλή για το είδος, ιδιαίτερα επειδή ολόκληρος σχεδόν ο πληθυσμός του στην Ελλάδα διαχειμάζει μόνο σε έναν υγρότοπο.

Με πληροφορίες από Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Μετεώρων και Μουσείο Μανιταριών