Τι διδάσκει η αναταραχή στη Γαλλία…

Κοινωνίες σε ακινησία δεν υπάρχουν. Κανείς δεν μπορεί να επιβάλει ησυχία νεκροταφείου σε έναν λαό που αισθάνεται ότι επιχειρείται ερήμην του η υλοποίηση μιας πολιτικής που…
στρέφεται εναντίον του- όπως ακριβώς επιχειρεί να κάνει ο Εμμανουέλ Μακρόν. Αυτό είναι το μήνυμα των ημερών από τη Γαλλία.

Έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την Ελλάδα γιατί ο επικεφαλής ενός κόμματος που διεκδικεί την κυβέρνηση δεν έκρυψε ότι ο Μακρόν είναι το πρότυπό του. Αμέσως μετά τις γαλλικές εκλογές ο Κυριάκος Μητσοτάκης δήλωνε:

«Χαιρετίζω τη μεγάλη νίκη του Εμμανουέλ Μακρόν. Σήμερα ξεκινά μια νέα εποχή ρεαλισμού και ελπίδας για τη Γαλλία και γρήγορα θα έρθει και η σειρά της πατρίδας μας».

Τον περασμένο Αύγουστο ο γνωστός Βρετανός δημοσιογράφος και συγγραφέας Πολ Μέησον διαπίστωνε ότι «Ο Μητσοτάκης θέλει να μοιάσει στον Μακρόν» –παρότι «ενεργεί σαν τον Τραμπ». Δεν ξέρουμε αν με όσα συμβαίνουν μετά τις 17 Νοεμβρίου στη Γαλλία διατηρούν αμείωτο τον θαυμασμό του Κυριάκου στο πρόσωπο και την πολιτική Μακρόν και αν αδημονεί πάντα να συμβούν και στην Ελλάδα με τον ίδιο πρωταγωνιστή.

Αλήθεια είναι ότι το πολιτικό μάρκετινγκ που τον ανέδειξε και τον στηρίζει, έκανε ό,τι μπορούσε για να τον ταυτίσει με τον Γάλλο -μάλλον διάττοντα- αστέρα. Αμέσως μετά την εκλογή του Μακρόν έσπευσε να τον συναντήσει στο Παρίσι, Μάιο του 2016 – ήταν ακόμη υπουργός του Ολάντ -και να διακηρύξει τα «κοινά σημεία στην μεταρρυθμιστική ατζέντα τους».

Τον είδε και το Σεπτέμβρη του 2017 , όταν ο Γάλλος πρόεδρος επισκέφθηκε την Αθήνα για συνομιλίες με την ελληνική κυβέρνηση. Από τα non papers της ΝΔ μαθαίναμε ότι «έχουν κοινά σημεία» και «προορίζονται αμφότεροι να παίξουν ρόλο στην Ευρώπη», καθώς έχουν το ίδιο «μεταρρυθμιστικό πλαίσιο, το οποίο βασίζεται στον πολιτικό ρεαλισμό».

Και ύστερα ήλθαν οι μέλισσες. Τα «Κίτρινα Γιλέκα» για τη ακρίβεια. Όσοι πίστεψαν ότι οι κινητοποιήσεις στη Γαλλία θα άρχιζαν και θα τέλειωναν στα καύσιμα διαψεύσθηκαν ήδη. Τα καύσιμα ήταν η αφορμή για να ξεσπάσει μια κρίση που υπέβοσκε σχεδόν αμέσως μετά την ανάδειξη του Μακρόν στην προεδρία της Ε΄ Γαλλικής Δημοκρατίας.

Η ομοιότητα Μακρόν Μητσοτάκη
Ήταν μια κρίση την οποία περιείχε η εκλογή του -καθώς προήλθε από την υποστήριξη που του παρείχε το κατεστημένο της χώρας. Ένας αποτυχημένος υπουργός του Ολάντ, πρώην σοσιαλιστής που δήλωσε αίφνης «ανεξάρτητος», βρέθηκε ξαφνικά στο προσκήνιο ως φορέας ανανέωσης και μεταρρυθμίσεων.

Τρικ. Ήταν εξ αρχής συντηρητικός και άνθρωπος του γαλλικού κατεστημένου, στους κόλπους του οποίου σταδιοδρόμησε ως επενδυτικός τραπεζίτης σε μια εξαιρετικά αμειβόμενη θέση στην Τράπεζα Ρότσιλντ. Σαν καλή ώρα ο ημέτερος Κυριάκος στην Εθνική Τράπεζα και την Τράπεζα Πίστεως, προτού πάρει την έδρα του πατέρα του στη Β’ Αθήνας.

Στην πραγματικότητα όμως η μόνη ομοιότητα Μακρόν -Μητσοτάκη είναι ότι και οι δυο δεν προέρχονται από κινήματα και κοινωνικούς αγώνες, αλλά από κάποια «θερμοκήπια» κατασκευής πολιτικών άνωθεν. Επίσης προέρχονται από αποτυχημένες κυβερνήσεις στις οποίες και οι δυο είχαν ρόλους με αρνητικό απολογισμό.

Το σελοφάν που κάλυψε την εκλογή του ενός στον προεδρικό θώκο της δεύτερης ισχυρής χώρας της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του άλλου στην ηγεσία του δευτέρου σε επιρροή κόμματος της Ελλάδας, κάλυψε αυτές τις αδυναμίες. Αυτό το σελοφάν έλιωσε με τις πρώτες εμφανίσεις τους στους νέους ρόλους τους.

Ο Μακρόν πολύ σύντομα έδειξε ότι δεν μπορεί να αναδειχθεί σε πολιτικό μεγάλου βεληνεκούς που θα πρωταγωνιστήσει στην Ευρώπη και οι οι ιδέες που κατέθεσε ήταν ασκήσεις επί χάρτου. Οι Γάλλοι κατάλαβαν νωρίς ότι -αφού η Δεξιά, αλλά και οι σοσιαλιστές, δεν μπόρεσαν να αναδείξουν πρόσωπα με ακτινοβολία- η εκλογή του δεν ήταν εγγύηση καλής διακυβέρνησης.

Οι μεταρρυθμίσεις που είχε κατά νου ο νέος πρόεδρος ήταν ρυθμίσεις υπέρ των ισχυρών και των λίγων και βάρος των πολλών και των αδυνάμων. Η κυβέρνηση που διόρισε, άρχισε να χάνει υπουργούς, οι αντιδράσεις να διευρύνονται, η δημοτικότητα του να πέφτει. Δεν έμεινε παρά η αφορμή για τη εξέγερση. Ότι ο ίδιος την αντιμετωπίζει με υπεροψία και αυταρχισμό στην πρώτη φάση έριξε λάδι στη φωτιά.

Οι Γάλλοι διαμαρτυρόμενοι για τους φόρους στα καύσιμα και την άνοδο του κόστους διαβίωσης δημιουργούν ένα αυθόρμητο κίνημα που δεν έχει αρχηγό και δεν συνδέεται με κανένα πολιτικό κόμμα, συνδικάτο ή οργανισμό. Είναι οι άνθρωποι της εργασίας που αγωνίζονται να τα βγάλουν πέρα και εκφράζουν τη οργή τους για τη γενική κατάσταση που δημιουργεί ο Μακρόν στη Γαλλία, επιδεινώνοντας το επίπεδο της ζωής τους.

Απέναντί τους έχουν έναν εκπρόσωπο της ελίτ. Ο Μακρόν είναι απόμακρος τεχνοκράτης και η δημοφιλία του η πλέον χαμηλότερη που είχε ποτέ Γάλλος πρόεδρος. Μόλις 20%. Αντιμετωπίζεται όλο και περισσότερο ως «ο πρόεδρος των πλουσίων». Διαδηλωτές τον παρομοιάζουν αυτές τις μέρες με τον Λουδοβίκο 16ο.

Με το σλόγκαν να δημιουργήσει ότι«start up» έθνος, επιδιώκει φοροαπαλλαγές και η άρση κάθε ελέγχου προς τις xρηματοοικονομικές και τεχνολογικές εταιρίες με στόχο την διευκόλυνση των παγκοσμιοποιημένων ελίτ. Σ΄αυτό το προφίλ είναι εύκολο να δει κανείς ομοιότητες με τον Μητσοτάκη.

Αντιδράσεις και κινητοποιήσεις υπήρχαν από την εποχή του Ολάντ στη Γαλλία. Αλλά ο Μακρόν διεύρυνε ακόμα περισσότερο το ρήγμα. Άρεσε στους νεοφιλελεύθερους της Ευρώπης και προβλήθηκε ως τάχα αντίδοτο στον λαϊκισμό. Αλλά η διακυβέρνησή του έφερε στο φως βαθύτερα προβλήματα που δεν μπορούσε να λύσει ένα μπαράζ νεοφιλελεύθερων μεταρρυθμίσεων που αφορούν κάθε πλευρά της ζωής: εργασιακά, περικοπές σε υγεία, παιδεία, κοινωνικά επιδόματα κλπ.

Άλλη μια ομοιότητα με τον Μητσοτάκη: Οι Γάλλοι αισθάνονται περισσότερο από ποτέ αποκομμένοι από την πολιτική διαδικασία επί Μακρόν. Μαζί του δεν υπήρξαν ιδιαίτερα ενθουσιασμένοι εξ αρχής. Στο δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών 3 εκατομμύρια Γάλλοι ψήφισαν λευκό. Στις βουλευτικές εκλογές που ακολούθησαν είχαν τη χαμηλότερη προσέλευση στην ιστορία της Πέμπτης Δημοκρατίας. Αριθμοί ρεκόρ.

Ο …Μικρόν των Βαλκανίων
Στην ένταση των ημερών το πολιτικό κατεστημένο δεν ξέρει πώς να αντιμετωπίσει το νέο κίνημα. Ο Μακρόν χαρακτήρισε τη διαμαρτυρία «ντροπιαστική» και το περιβάλλον του μιλούσε για αντιδράσεις «εθισμένων στα αυτοκίνητά τους που ρυπαίνουν» προβάλλοντας τον φόρο στα καύσιμα ως μέτρο προστασίας του περιβάλλοντος. Για να τους αντιμετωπίσουν αντέταξαν την αστυνομία, αντί του διαλόγου. Με την αστυνομία άλλωστε δεν υπόσχεται και ο Μητσοτάκης να λύσει κοινωνικά προβλήματα;

Ο πρώην τραπεζίτης επικράτησε υποστηριζόμενος από τα κυρίαρχα ΜΜΕ και χρηματοδοτούμενος από σημαντικά κέντρα του γαλλικού κεφαλαίου και αξιοποίησε το φόβο της Λεπέν το σκάνδαλο Φιγιόν και την αποχή του Ζιπέ. Όμως ο πολιτικός του λόγος του ήταν ρηχός με διαφημιστικά σλόγκαν και χωρίς συγκεκριμένο πρόγραμμα. Ο αλαζονικός πρόεδρος της Γαλλίας είναι καλός ρήτορας και αυτό τον βοήθησε να εκλεγεί, αλλά δεν τον βοηθάει να επιλύει προβλήματα με την αντικοινωνική πολιτική του.

Στα δικά μας ο Κυριάκος Μητσοτάκης, εκτός από την προσπάθεια να εμφανιστεί ως αντίγραφο του Μακρόν -που προδίδεται από όσα συμβαίνουν στη Γαλλία- και πέραν της διαπίστωσης ότι τον διακρίνει ο ίδιος αυταρχισμός, έχει επιπλέον επιβαρύνσεις. Είναι κληρονόμος ενός ιδιαίτερα επιβαρυμένου ονόματος, έχει ένα κόμμα με σκελετούς στα ντουλάπια του και δεν είναι καθόλου καλός στο δημόσιο χώρο ο ίδιος.

Πρώτοι άλλωστε το ξέρουν οι μιντιακοί υποστηρικτές του, αλλά και οι επικοινωνιακοί επιτελείς του, που δεν προσπαθούν να αναδείξουν τον ίδιο αλλά να φορτίσουν αρνητικά τον αντίπαλό του. Με αυτά τα στοιχεία η συσχέτιση όσων πήγε να επιβάλλει στη Γαλλία ο Μακρόν όσα θα ήθελε να επιβάλει, αν του δινόταν η ευκαιρία, ο Μητσοτάκης στην Ελλάδα είναι αναπόφευκτη. Μόνο που όταν χρεοκοπεί μια ατζέντα χρεοκοπούν ταυτόχρονα και όσοι την υιοθετούν…

Γ. Λακόπουλος