Ο Πρόεδρος της Toyota, Akio Toyoda, σήμανε συναγερμό. Και όταν μια εταιρεία, όπως η Toyota, η οποία διαθέτει αυτή τη στιγμή τη δεύτερη θέση σε πωλήσεις παγκοσμίως και τα μεγαλύτερα αποθεματικά από οποιαδήποτε άλλη αυτοκινητοβιομηχανία (και από τις περισσότερες βιομηχανίες ή εταιρείες γενικώς) που, το 2016, έφταναν στα 18,1 δις δολάρια, τότε αξίζει τον κόπο να ακούσουμε προσεκτικά.
Ντίνος Παπαγιαννόπουλος
Ο Toyoda λοιπόν θα προχωρήσει σε αναδιοργάνωση της διοίκησης της εταιρείας, επειδή, όπως αναφέρει ο ίδιος, πρέπει να αντιμετωπίσουν μία κατάσταση «τώρα ή ποτέ», έναν νέο τύπου ανταγωνισμό «επιβίωσης ή καταστροφής» που θα οδηγήσει σε μία επίσης νέα εποχή στην κινητικότητα.
Οι κινήσεις λοιπόν που ανακοινώθηκαν την περασμένη Τρίτη, θα εφαρμοστούν από την 1η Ιανουαρίου και στόχο έχουν να προσδώσουν περισσότερη κινητικότητα και ποικιλία στις ηγετικές θέσεις της Toyota προκειμένου να διαχειριστεί τις νέες απαιτήσεις που προκύπτουν από τον εξηλεκτρισμό, την αυτόνομη οδήγηση και τη συνδεσιμότητα.
Βασικός στόχος είναι να ενδυναμωθούν οι σχέσεις μεταξύ του Toyota Group και των μεγάλων προμηθευτών της εταιρείας, όπως οι Denso και η Toyota Tsusho. Έτσι, προσδοκά η Toyota, να αποκτήσει περισσότερη πρόσβαση σε νέες τεχνολογίες και εξειδίκευση, που αυτή τη στιγμή της λείπουν.
Στο πλαίσιο αυτό γίνονται κοσμογονικές αλλαγές: Μια γυναίκα θα αναλάβει κορυφαίο διοικητικό ρόλο στη Lexus, ενώ θέσεις-κλειδιά θα αναλάβουν και στελέχη που δεν είναι Ιάπωνες.
Κι όλα αυτά προληπτικά, επαναλαμβάνουμε. Ο Akio Toyoda, εγγονός του ιδρυτή της κραταιάς αυτοκινητοβιομηχανίας, προβαίνει σε αυτή την αναδιοργάνωση –λες και πρόκειται για διαχείριση κρίσης- προκειμένου να κρατήσει αυτόν τον κολοσσό σε εγρήγορση, έτοιμο να δώσει απαντήσεις στις κατακλυσμιαίες αλλαγές που «απειλούν» την παραδοσιακή αυτοκινητοβιομηχανία και προέρχονται είτε από την εφαρμογή καινοτόμων τεχνολογιών είτε από νέους δυναμικούς ανταγωνιστές, όπως η αμερικάνικη Tesla ή αναδυόμενες εταιρείες από την Κίνα.
Τα λόγια του Toyoda είναι ενδεικτικά της ανησυχίας του ή της διορατικότητάς του, αν θέλετε: «Είμαστε στο μέσο αλλαγών πρωτοφανούς έντασης και ταχύτητας. Στην Toyota αντιλαμβανόμαστε ότι πλέον αντιμετωπίζουμε μια κατάσταση “τώρα ή ποτέ», και ότι δεν πρέπει να χαθεί ούτε λεπτό».
Και κάπου εδώ μπαίνουμε στη ζώνη του λυκόφωτος. Για εμάς τους Έλληνες μιλάω κυρίως, οι οποίοι ούτε κατά διάνοια δεν έχουμε συνηθίσει τόσο προχωρημένη σε βάθος χρόνου σκέψη. Λέει λοιπόν ο Toyoda: «Στα επόμενα 100 (!) χρόνια δεν έχουμε καμία εγγύηση ότι η αυτοκινητοβιομηχανία θα συνεχίσει να παίζει ηγετικό ρόλο στην κινητικότητα. Μια πολύ κρίσιμη μάχη έχει ήδη ξεκινήσει και δεν αφορά το ποιος θα νικήσει ή θα χάσει αλλά το ποιος θα επιζήσει ή θα πεθάνει».
Αυτό το ανακάτεμα της τράπουλας στην ηγετική ομάδα είναι μέρος της αναδιοργάνωσης της δομής που η Toyota έχει ξεκινήσει από πέρσι. Βασικός στόχος ήταν και είναι να επιταχυνθεί ο χρόνος λήψης αποφάσεων και να απελευθερωθεί η δημιουργικότητα. Με στόχο τα παραπάνω η Toyota «έσπασε» τη μητρική εταιρεία σε υπο-εταιρείες με την ελευθερία να δρουν ως ανεξάρτητες επιχειρησιακές μονάδες. Ως πρότυπο οι Ιάπωνες χρησιμοποίησαν τη δομή των start up εταιρειών της Silicon Valley, οι οποίες άλλωστε είναι και ένας από τους κυριότερους λόγους ανησυχίας της ιαπωνικής εταιρείας.
«Ζούμε σε μια εποχή που δεν υπάρχει η απολύτως σωστή απάντηση» είπε ο Toyoda. «Αυτή η αλλαγή που κάνουμε θα έχει ως κύριο άξονα την αξιοποίηση σε καίριες θέσεις ανθρώπων με υψηλή κατάρτιση σε διάφορους τομείς, ανεξαρτήτως του χρόνου προϋπηρεσίας στην εταιρεία ή της ηλικίας τους. Η μοναδική μας στόχευση θα είναι να έχουμε τον κατάλληλο άνθρωπο στην κατάλληλη θέση. Χρειαζόμαστε ανθρώπους που κατανοούν το νέο περιβάλλον αρκετά ώστε να μπορούν να ηγούνται, να “νιώθουν” την αλλαγή στον αέρα και να μπορούν να αποφασίζουν και να δρουν γρήγορα».
Πέρα από την εγχώρια «ένεση» προσωπικού από μεγαλοστελέχη των εταιρειών-προμηθευτών της Toyota τα οποία μετακομίζουν σε κεντρικές θέσεις της εταιρείας, έγιναν και μεταγραφές από την αγορά. Για παράδειγμα ένας από τους εκτελεστικούς διευθυντές της ιαπωνικής υπερ-τράπεζας Sumitomo Mitsui Banking, Akihiro Fukutome, θα είναι πλέον ο νέος CEO της Toyota Financial Services. Αλλά θα υπάρξουν και βοήθειες από το εξωτερικό: Ο Αμερικανός, Gill Prett, γνωστός «μάγος» των υπολογιστών, ο οποίος είναι επικεφαλής του Ινστιτούτου Ερευνών της Toyota στη Silicon Valley, καταλαμβάνει μια θέση που έχει δημιουργηθεί ειδικά γι αυτόν, ως «συνοδοιπόρου» στα κεντρικά της εταιρείας, στην Ιαπωνία.
Ο «συνοδοιπόρος» ουσιαστικά έχει τα ίδια προνόμια με ενός εκτελεστικού αντιπροέδρου. Ο τίτλος απονέμεται αποκλειστικά σε ανθρώπους που φτάνουν «στο ανώτατο επίπεδο τεχνικής κατάρτισης», όπως ανέφερε χαρακτηριστικά ένας εκπρόσωπος της εταιρείας. Ο Pratt είναι ο πρώτος, αλλά σύμφωνα με την Toyota, αργότερα θα προστεθούν και άλλοι.
Φαίνεται επίσης ότι σπάει άλλο ένα (περίπου) άβατο για την έως τώρα αυστηρή ιεράρχηση της ιαπωνικής εταιρείας. Ο Toyota επιθυμεί περισσότερες γυναίκες να αναλάβουν ηγετικές θέσεις στην εταιρεία. Η πρώτη που φτάνει πλέον σε ανώτατο επίπεδο είναι η Chika Kako, ως εκτελεστική αντιπρόεδρος της Lexus Internationala Co. Η Kako ήταν η πρώτη επικεφαλής μηχανικός στην Ιστορία της Toyota και από αυτή τη θέση ήταν η υπεύθυνη εξέλιξης του υβριδικού Lexus CT.
Βλέπουμε λοιπόν ότι το βασικό πλάνο της Toyota κινείται σε τρεις άξονες: εξέλιξη, άμεση προσαρμογή σε νέα τεχνολογικά –και όχι μόνο- δεδομένα και παγκοσμιοποίηση.
Η πιο ισχυρή αυτοκινητοβιομηχανία στον κόσμο θεωρεί ότι η θέση της μακροπρόθεσμα θα είναι επισφαλής, αν δεν κάνει κάτι γι αυτό, και γι αυτό το λόγο προσαρμόζεται. Το ότι πρόσφατα ζήτησε ενοποίηση του νομοθετικού πλαισίου για την αυτόνομη οδήγηση οφείλεται βεβαίως και στην ανησυχία για την ασφάλεια, αλλά κυρίως οφείλεται στην ανάγκη που διαβλέπει για την επιτάχυνση της τεχνολογίας και ίσως και σε μία λιγότερο «ευγενή» ανάγκη: Το ενιαίο νομοθετικό πλαίσιο θα επέτρεπε στις μεγάλες αυτοκινητοβιομηχανίες να ελέγχουν αυτή την εξέλιξη, να την προλαβαίνουν ενδεχομένως και να την κατευθύνουν.
Από την άλλη πλευρά δεν μπορούμε να μην αναγνωρίσουμε στην ιαπωνική εταιρεία το γεγονός ότι υποστήριξε με σθένος την υβριδική τεχνολογία με βενζινοκινητήρες, ακόμα και την εποχή που το ντίζελ βρισκόταν στην κορυφή της ζήτησης. Υπό αυτή την έννοια υπήρξε πρωτοπόρος και πλέον δρέπει τους καρπούς αυτής της επιμονής και της συνεχούς εξέλιξης, ειδικά μετά τον αναπόφευκτο σταδιακό εκτοπισμό των πετρελαιοκινητήρων.
Ο εξηλεκτρισμός είναι μια περίπου προδιαγεγραμμένη εξέλιξη, με βάση τα σημερινά δεδομένα. Η ίδια η Toyota προβλέπει ότι μέχρι το 2050 οι κινητήρες εσωτερικής καύσης θα έχουν σχεδόν καταργηθεί ή θα έχουν περιοριστεί σε ρόλο range extender για κάποια υβριδικά οχήματα. Άρα τι είναι αυτό που έχει φοβίσει τόσο μια εταιρεία η οποία ούτως ή άλλως βρίσκεται στην κορυφή;
Αν διαβάσει κανείς ανάμεσα στις γραμμές των δηλώσεων του Toyoda νομίζω ότι μπορεί να διακρίνει την κύρια πηγή ανησυχία τους: πρόκειται για την ολοένα και πιο ισχυρή τάση ενοποίησης του hardware -που είναι κατά βάση ένα αυτοκίνητο- με το «άυλο» software. Η «ιντερνετοποίησή» του, αν μου επιτρέπεται ο όρος. Περισσότερο και από τον τρόπο με τον οποίο θα κινούνται τα αυτοκίνητα του μέλλοντος (με ηλεκτρισμό ή με όποιον άλλο τρόπο) έχει σημασία το ότι θα αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι του δικτύου, με μια ολοένα και πιο διευρυμένη έννοια. Η Τεχνητή Νοημοσύνη, που είναι προ των πυλών, θα συνδεθεί αναπόσπαστα με την κινητικότητα. Αν όντως συμβεί αυτό, τότε η κινητήρια μονάδα ενός αυτοκινήτου, ή η εμφάνισή του ή τα δυναμικά του χαρακτηριστικά θα είναι ήσσονος σημασίας. Το έλασσον θα είναι η συνδεσιμότητά του. Σε έναν (δυστοπικό στα μάτια μου…) μέλλον θα μπορούσαμε να φανταστούμε το αυτοκίνητο ως ένα κινούμενο smartphone. Και αν συμβεί κάτι τέτοιο, τότε ασφαλώς οι εταιρείες που θα έχουν τον πρώτο λόγο δεν θα είναι οι παραδοσιακές αυτοκινητοβιομηχανίες.
Τίποτε δεν θα σταματήσει εταιρείες-κολοσσούς, όπως η Google ή η Apple, ή η Amazon να εισβάλλουν με σαρωτικό τρόπο. Θα έχουν την τεχνογνωσία και ήδη έχουν τεράστια ποσά για να επενδύσουν, οπότε μάλλον δεν θα φεισθούν χρημάτων. Εκτός κι αν στο μεταξύ «οι παλιοί» έχουν προλάβει να προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα. Τα επόμενα χρόνια λοιπόν θα δούμε να εξελίσσεται ένας αγώνας δρόμου ο οποίος θα κρίνει σε μεγάλο βαθμό την τύχη της παλαιάς τάξης πραγμάτων. Και η Toyota είναι, όπως φαίνεται, αρκετά διορατική ώστε να φροντίσει να λάβει μέτρα που θα κρίνουν την ίδια την επιβίωσή της.
Κοινοποιήστε: