Σε ποια ΕΕ και ποια Βαλκάνια έχει μέλλον η Ελλάδα;…

Το αφήγημα του Κυριάκου Μητσοτάκη για την οικονομική πορεία της χώρας δεν επιβεβαιώνεται από κανένα επίσημο στοιχείο. Και κυρίως, κρύβει την παγίδα που είχε στηθεί στην…
πρώτη κυβέρνηση Τσίπρα, ώστε να γίνει συντομότατη παρένθεση και να πάει από κει που ήρθε, όπως λέει τσαντισμένη και η Φώφη Γεννηματά. Και η παγίδα ήταν η χρηματοδότηση της χώρας στο πλαίσιο του δευτέρου Μνημονίου να περιοριστεί -με τη σύμφωνη γνώμη της κυβέρνησης Σαμαρά και του Σόιμπλε που κυριαρχούσε επί των θεσμών- σε μια μικρή δόση με περιθώριο το πολύ δύο μηνών από τότε που ανέλαβε η νέα κυβέρνηση.

Επίσης, η κυβέρνηση Σαμαρά παρέδωσε στο τέλος του 2014 χρέος 324 δισ ή 178% του ΑΕΠ. Στο τέλος του 2015 με την καταστροφική, κατά τη ΝΔ, περίοδο με υπουργό Οικονομικών τον Γ. Βαρουφάκη, το χρέος ήταν 321 δισ ή 174% του ΑΕΠ. Το τελευταίο σημαίνει ότι οι ισχυρισμοί για επιβάρυνση 80 ή 100 ή 200 δισ που αναφέρουν κάθε τόσο τα στελέχη της ΝΔ, δεν έχουν καμία σχέση με την πραγματικότητα. Έχει όμως σχέση με την πραγματικότητα η θηριώδης ανεργία που παρέδωσαν, και από 11% το 2008 το 2014 έφτασε το 27%. Έχει σχέση η εξαέρωση του ΑΕΠ που μειώθηκε κατά το ένα τέταρτο και οι περικοπές των συντάξεων κατά 40 δισ ευρώ.


Τελικά, η χώρα κατάφερε να βγει από τα μνημόνια, κλείνοντας γοργά τις περισσότερες πληγές της χρεοκοπίας, εξασφαλίζοντας καλύτερες προϋποθέσεις για τα βασανιστικά «κόκκινα δάνεια». Η ανάπτυξη στο τρίτο τρίμηνο του έτους έτρεξε με 2,2% του ΑΕΠ, η ιδιωτική κατανάλωση ως αποτέλεσμα του διαθέσιμου εισοδήματος κινήθηκε ανοδικά, ενώ ο ακαθάριστος σχηματισμός κεφαλαίου παρουσίασε άνοδο 42%.

Οι δε τράπεζες ανακοίνωσαν πως έχουν εξασφαλίσει δανεισμό 10 δισ σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις, με την εξωστρέφεια των τελευταίων να έχει αγγίξει τα 28 δισ, επιτυγχάνοντας ρυθμό ανόδου των εξαγωγών 17,6% στο δεκάμηνο του 2018. Ο μεγάλος ασθενής της κρίσης που ήταν ο κλάδος της οικοδομικής δραστηριότητας ζωντάνεψε, με αύξηση 6,7% σε ετήσια βάση και άνοδο 29,2% σε επιφάνειες και 32,8% σε όγκο.

Τα κρίσιμα ερωτήματα

Το ερώτημα, λοιπόν, δεν είναι αν η οικονομία πάει καλά. Το ερώτημα είναι ποιος και πώς μπορεί, μετά τις επικείμενες εκλογές, να την πάει καλύτερα, ασφαλέστερα για το κοινό όφελος και συμφέρον. Και αυτό εξαρτάται από πολλούς παράγοντες. Έχει καθοριστική σημασία για την επέκταση της ελληνικής οικονομίας, το περιβάλλον στην Ευρώπη και τα Βαλκάνια.


Αν η ΕΕ καταφέρει και ξεφύγει, αν αντιμετωπίσει τις διαλυτικές εθνικιστικές τάσεις που εκφράζονται από δεξιές και ακροδεξιές δυνάμεις, χωρίς νέες δημοσιονομικές βόμβες τύπου Ιταλίας, τα περιθώρια είναι σημαντικά. Όπως σημασία μεγάλη έχει και η ομαλοποίηση του κλίματος στη βαλκανική οντότητα, με τον περιορισμό των εθνικιστικών φραγμάτων.

Τα Βαλκάνια ως οικονομικός χώρος 75 εκατομμυρίων ανθρώπων, είναι στρατηγικής σημασίας περιοχή για την ελληνική οικονομία. Επίσης, έχουν πολιτική και πολιτιστική επιρροή καθώς και σημαντική γεωστρατηγική θέση. Ποια σοβαρή ξένη ή εγχώρια επιχείρηση θα κάνει επενδυτικά σχέδια ποντάροντας στην Ελλάδα, αν τελικά ναυαγήσει η Συμφωνία των Πρεσπών, με την Άγκυρα να καραδοκεί καλύψει το κενό;

Η μείωση των φόρων και η αγοραστική δύναμη

Το μείγμα της οικονομικής πολιτικής είναι επίσης ένα κρίσιμης σημασίας ζήτημα. Η μείωση των φόρων, αν πλήξεις την εργασία, τις συντάξεις και περιορίσεις το κοινωνικό κράτος, είναι δώρο άδωρο, αν το όφελος χαθεί από τον περιορισμό της ζήτησης που είναι το καύσιμο της ανάπτυξης. Και η ζήτηση σε μια χώρα του χαρακτήρα και των πλεονεκτημάτων της Ελλάδας, δεν μπορεί να στηριχτεί σε επενδύσεις εντάσεως εργασίας για να ανταγωνιστεί τη Βουλγαρία και τη Ρουμανία ή το παγκόσμιο εργοστάσιο της Ασίας.

Με λίγα λόγια, το νεοφιλελεύθερο μοντέλο του Κυριάκου Μητσοτάκη δεν είναι παντός καιρού και για όλες τις χρήσεις, πολύ περισσότερο, όταν δεν θα υπάρχει κοινωνική συναίνεση από περιορισμό του βιοτικού επιπέδου των ταλαιπωρημένων Ελλήνων. Μπορεί το μοντέλο να δούλεψε στη Χιλή λόγω δικτατορικού καθεστώτος, αλλά όπως βλέπουμε και στη Γαλλία, οι πολίτες δεν είναι διατεθειμένοι να ξαναγίνουν πειραματόζωα σε οικονομίες που δουλεύουν για τους λίγους.

Τι από όλα αυτά έχουν λάβει υπόψιν τους οι επιτελείς της ΝΔ; Σχεδόν τίποτα. Χάνοντας το πλεονέκτημα που θα πρόσφερε τα προσδοκώμενα εκλογικά οφέλη η περικοπή των συντάξεων, κατέφυγαν σε ένα εθνικής σημασίας ζήτημα, δηλητηριάζοντας το κλίμα και μάλιστα κόντρα στις παραδόσεις της παράταξης, όπως διαχειρίστηκαν το θέμα αυτό τόσο ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης, όσο και ο Κώστας Καραμανλής με την Ντόρα Μπακογιάννη!
Όταν η εθνική ισχύς στον σύγχρονο κόσμο, χτίζεται διά της οικονομίας και ο νεοφιλελευθερισμός γεννά τέρατα, κάποιοι πουλάνε χλαμύδα, περικεφαλαία, ασπίδα και κοντάρια. Έλεος!

Δημήτρης Χρήστου