Οι Μανιάτες δεν ξεχνούν, σπαθί & μαχαίρι… στα πηγάδια οι Τούρκοι

Γράφει ο Παντελής Καρύκας

Μετά την καταστροφική για τους Έλληνες επανάσταση που προκάλεσε η Ρωσία (Ορλοφικά) ακολούθησε ένα απίστευτο κύμα θανάτου και τρομοκρατίας σε όλη την Ελλάδα. Έχοντας κατασφάξει χιλιάδες Έλληνες στον Μωριά, οι Τούρκοι αποφάσισαν να εκκαθαρίσουν και την Μάνη.

Ο νέος Τούρκος διοικητής του Μωριά Οσμάν πασάς (Χατζή Οσμάν) συγκέντρωσε 16.000 άνδρες, κυρίως Τουρκαλβανούς, και κινήθηκε προς την αδούλωτη Μάνη. Οι Μανιάτες υπό τους Έξαρχο και Τζανέτο Γρηγοράκη συγκέντρωσαν όσους περισσότερους άνδρες μπορούσαν για να αντιμετωπίσουν την απειλή. Μαζί με τους περίπου 3.000 Μανιάτες πολεμιστές ενώθηκαν και περίπου 2.000 Μανιάτισσες.

Οι Τούρκοι προέλασαν στη Λακωνία και καταρχήν επιτέθηκαν στους πύργους της Καστάνιτσας όπου αμύνονταν 400 άνδρες και γυναίκες υπό τον Κωνσταντή Κολοκοτρώνη και τον Παναγιώταρο Βενετζιανάκη. Οι Έλληνες πολέμησαν ηρωικά επί 12 ημέρες, αποκρούοντας τους Τούρκους. Τελικά όμως υποχρεώθηκαν να πραγματοποιήσουν έξοδο. Στις συγκρούσεις χάθηκαν 300 από τους 400 Έλληνες.

Μετά τη «νίκη» τους οι Τούρκοι κινήθηκαν προς το χωριό Σκουτάρι και επιτέθηκαν στον πύργο των Γρηγοράκηδων όπου είχαν κλειστεί 15 Έλληνες. Επί τρεις ημέρες οι ήρωες αυτοί κράτησαν τις τουρκικές ορδές. Τελικά αδυνατώντας να τους καταβάλει ο Χατζή Οσμάν διέταξε την ανατίναξη του πύργου. Οι ηρωικοί υπερασπιστές θάφτηκαν στα ερείπια. Κατόπιν αυτού οι Τούρκοι συνέχισαν την κίνησή τους και στρατοπέδευσαν στη μικρή πεδιάδα μεταξύ των χωριών Παρασυρός και Σκουτάρι.

Μανιάτικη βεντέτα…

Στο μεταξύ οι Μανιάτες και οι Μανιάτισσες είχαν συγκεντρωθεί και ταμπουρωθεί στους λεγόμενους Τρικέφαλους λόφους πάνω από τον Παρασυρό. Ο Τούρκος πασάς βλέποντας τους οχυρωμένους Μανιάτες έστειλε κήρυκα ζητώντας τους να παραδοθούν. Οι Μανιάτες έστειλαν τρεις – κατ’ άλλες πηγές έξι – εθελοντές εκπροσώπους τους στον Τούρκο πασά ζητώντας μα μάθουν τι ζητούσε.

Οι τρεις Μανιάτες ήταν τρεις υπέργηροι άνδρες, οι δύο εκ των οποίων ήταν ιερείς, αδέλφια σύμφωνα με ορισμένες πηγές. Χωρίς να υποκλιθούν μπήκαν στην σκηνή του πασά και τον ρώτησαν τι ζητούσε στα βράχια τους. «Θέλω ομήρους τα παιδιά 10 καπεταναίων, παράδοση των όπλων σας και να δίνεται το χαράτσι για τα κεφάλια σας, γιατί βοηθήσατε τους Ρώσους», είπε αυτός με θράσος.

«Καλύτερα να πεθάνουμε παρά να σου δώσουμε τα όπλα μας και τη λευτεριά μας. Φόρο δεν σου πληρώνουμε, η γη μας είναι φτωχή», απάντησαν οι τρεις καθορίζοντας τη μοίρα τους. Έξαλλος ο Οσμάν διέταξε να τους κατακρεουργήσουν. Κατόπιν διέταξε να κοπούν τα κεφάλια τους και να καρφωθούν σε πασσάλους προς εκφοβισμό… Αυτό που δεν ήξερε ο Τούρκος ήταν ότι οι Μανιάτες δεν εκφοβίζονταν, αλλά εκδικούνταν για το αίμα των δικών τους… Έτσι αποφάσισαν να επιτεθούν αν και ήταν πολύ λιγότεροι των εχθρών. Για να αντισταθμίσουν όμως την εχθρική υπεροχή αποφάσισαν να εφαρμόσουν στρατήγημα.

Έτσι χώρισαν τις δυνάμεις τους σε δύο τμήματα. Όταν νύκτωσε το ένα τμήμα 1.500 ανδρών κινήθηκε κρυφά και χάρη στην γνώση του εδάφους, έφτασε πίσω από το τουρκικό στρατόπεδο. Το άλλο τμήμα πλησίασε κατά μέτωπο όσο μπορούσε ώστε να μην γίνει αντιληπτό. Όταν το πρώτο τμήμα εξόρμησε κατά των νώτων των Τούρκων προκαλώντας σύγχυση, εξόρμησε και το άλλο τμήμα κατά μέτωπο.

Ήταν απίστευτο αλλά 3.000 Μανιάτες κατάφεραν να κυκλώσουν 16.000 Τούρκους! Ακολούθησε άγρια σφαγή. Μέσα στην σύγχυσή τους οι Τούρκοι και οι Τουρκαλβανοί σφάζονταν και μεταξύ τους. Τελικά 10.000 τουρκικά κουφάρια έστρωσαν το χώμα. Όσοι Τούρκοι γλίτωσαν τράπηκαν σε άτακτη φυγή… καταφεύγοντας στον Μυστρά. Οι απώλειες των Μανιατών δεν είναι γνωστές.

Οι Μανιάτες, μη έχοντας άλλον τρόπο να απαλλαγούν από τα πτώματα των Τούρκων τα έριξαν σε πηγάδια της περιοχής η οποία ονομάστηκε Βρωμοπήγαδα. Ο Οσμάν κατάφερε πάντως, αργότερα, να εξοντώσει με δόλο τον Έξαρχο Γρηγοράκη. Για εκδίκηση οι Μανιάτες κατάλαβαν το κάστρο του Πασαβά και έσφαξαν χωρίς έλεος όλους τους Τούρκους της φρουράς.

Πηγή