Το μήνυμα είναι ξεκάθαρο: Μην παραμελείτε τον προστάτη σας. Συζητήστε με τον γιατρό σας για το πότε και πώς πρέπει να αρχίσει ο προληπτικός έλεγχος. Ο ενημερωμένος άνδρας είναι ο προστατευμένος άνδρας.
Είναι συχνό οι άνδρες μετά την πέμπτη δεκαετία της ζωής τους να παρατηρούν δυσκολίες στην ούρηση. Η συνηθισμένη φράση «έχω προστάτη», που συχνά εκλαμβάνεται ως ήπιο πρόβλημα λόγω ηλικίας, δεν πρέπει να αγνοείται.
Η καλοήθης υπερπλασία
Ο προστάτης είναι μικρός αδένας του ανδρικού αναπαραγωγικού συστήματος, με μέγεθος περίπου μιας μπάλας γκολφ, που περιβάλλει την ουρήθρα. Με την ηλικία, η διόγκωση του είναι φυσιολογική, αλλά αν φτάσει σε υπερβολικό μέγεθος, μπορεί να προκαλέσει εμπόδιο στην ούρηση. Αυτό είναι η καλοήθης υπερπλασία του προστάτη (ΚΥΠ), μια μη καρκινική και συνήθως θεραπεύσιμη κατάσταση.
Η κακοήθεια
Υπάρχουν όμως περιπτώσεις όπου ο προστάτης αναπτύσσει καρκίνο, δηλαδή κακοήθη όγκο από μη φυσιολογικά διαιρούμενα κύτταρα. Η ακριβής αιτιολογία παραμένει άγνωστη, όμως σημαντικοί παράγοντες κινδύνου είναι η ηλικία (μέση διάγνωση στα 69 έτη), η εθνικότητα και το οικογενειακό ιστορικό.
Η εικόνα στην Ελλάδα
Ο κ. Ανδρέας Σκολαρίκος, Καθηγητής Ουρολογίας και Πρόεδρος της Ελληνικής Ουρολογικής Εταιρείας, επισημαίνει ότι ο καρκίνος του προστάτη είναι ο συχνότερος καρκίνος στους άνδρες σε πολλές χώρες της Ευρώπης, αλλά και στην Ελλάδα. Παρά την ανησυχία που προκαλεί η λέξη «καρκίνος», η σύγχρονη ιατρική διαθέτει πλέον εργαλεία έγκαιρης διάγνωσης και αποτελεσματικές θεραπείες.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του GLOBOCAN 2022 (Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας), στη χώρα μας εντοπίζονται ετησίως περίπου 7.000 νέες διαγνώσεις, ενώ σχεδόν 28.000 άνδρες ζουν με τη νόσο στην τελευταία πενταετία. Πρόκειται για πάθηση με υψηλό επιπολασμό, που αντιστοιχεί περίπου στο 11% των νέων καρκίνων στους άνδρες. Η θνητότητα είναι χαμηλότερη από άλλες κακοήθειες, λόγω της αργής εξέλιξης και των δυνατοτήτων έγκαιρης παρέμβασης.
Έλεγχος – Εξετάσεις
Η έγκαιρη διάγνωση είναι το «κλειδί». Δεν υπάρχει διεθνής συναίνεση για μαζικό πληθυσμιακό έλεγχο, αλλά οι ευρωπαϊκές οδηγίες προτείνουν εξατομικευμένη παρακολούθηση.
-
Από τα 50 έτη για τους περισσότερους άνδρες.
-
Από τα 45 έτη για όσους έχουν οικογενειακό ιστορικό.
-
Από τα 40 έτη για φορείς γονιδίων υψηλού κινδύνου (π.χ. BRCA2).
Ο βασικός έλεγχος περιλαμβάνει PSA αίματος και ενδεχομένως δακτυλική εξέταση. Αν τα αποτελέσματα είναι οριακά, προτιμάται πολυπαραμετρική μαγνητική τομογραφία (MRI) πριν από βιοψία, ώστε να αποφευχθούν περιττές επεμβάσεις.
Πρόληψη
Δεν υπάρχει φάρμακο που να αποτρέπει με βεβαιότητα τον καρκίνο του προστάτη. Η υιοθέτηση υγιεινού τρόπου ζωής με μεσογειακή διατροφή, άσκηση, φυσιολογικό βάρος και αποφυγή καπνίσματος, μειώνει τον κίνδυνο. Η κληρονομικότητα παίζει σημαντικό ρόλο: φορείς μεταλλάξεων στα BRCA1/BRCA2 έχουν αυξημένο κίνδυνο και χρειάζονται στενή γενετική συμβουλευτική και παρακολούθηση.
Διάγνωση – Θεραπεία
Πολλοί καρκίνοι του προστάτη εντοπίζονται σε πρώιμο στάδιο και δεν χρειάζονται άμεση θεραπεία, αλλά ενεργή παρακολούθηση. Για πιο προχωρημένες περιπτώσεις υπάρχουν:
-
Ριζική προστατεκτομή (χειρουργείο, συχνά με ρομποτική υποβοήθηση),
-
Ακτινοθεραπεία (εξωτερική ή βραχυθεραπεία),
-
Συστηματικές θεραπείες (ορμονοθεραπεία, στοχευμένα φάρμακα, χημειοθεραπεία, ραδιοφάρμακα).
Οι επιπτώσεις σε ούρηση, σεξουαλική λειτουργία ή έντερο αντιμετωπίζονται πλέον αποτελεσματικά με σύγχρονες τεχνικές και προγράμματα αποκατάστασης.
Σεξουαλικότητα
Δεν υπάρχουν στοιχεία ότι η σεξουαλική δραστηριότητα αυξάνει τον κίνδυνο. Αντιθέτως, έρευνες δείχνουν ότι οι συχνές εκσπερματίσεις μπορεί να μειώνουν ελαφρώς την πιθανότητα εμφάνισης της νόσου. Μετά τη θεραπεία μπορεί να υπάρξουν αλλαγές, αλλά υπάρχουν φαρμακευτικές και μηχανικές λύσεις για τη διατήρηση της ποιότητας ζωής.
Ένα αισιόδοξο μήνυμα
Ο καρκίνος του προστάτη δεν πρέπει να αντιμετωπίζεται με φόβο αλλά με γνώση. Η ενημέρωση, η πρόληψη και η εξατομικευμένη θεραπεία εξασφαλίζουν στους περισσότερους άνδρες πολλά και ποιοτικά χρόνια ζωής.
Κοινοποιήστε: