Η πορεία προς τη Ρώμη…

Πορεία προς τη Ρώμη (Marcia su Roma) ονομάστηκε η πορεία που έκαναν οι μελανοχίτωνες του Μπενίτο Μουσολίνι προς την πρωτεύουσα της Ιταλίας, Ρώμη προκειμένου να…
καταλάβουν την εξουσία. Η «πορεία» διήρκεσε από τις 22 ως τις 28 Οκτωβρίου 1922 και κατάληξε στην άνοδο του Μουσολίνι στην εξουσία, στην οποία παρέμεινε επί 21 έτη.

Ο Μουσολίνι είχε ιδρύσει το Φασιστικό Κόμμα στην Ιταλία τον Μάρτιο του 1919. Στις εκλογές του Νοεμβρίου 1919 το Κόμμα υπέστη ήττα και δεν κατάφερε να εκλέξει αντιπρόσωπο στο Κοινοβούλιο. Δεν συνέβη όμως το ίδιο στις εκλογές του 1921, οπότε ο Μουσολίνι εκλέχτηκε μέλος του ιταλικού κοινοβουλίου.

Στην Ιταλία υπήρχε κοινωνική δυσαρέσκεια, που προερχόταν από τον φόβο της μεσαίας τάξης για τη «σοσιαλιστική επανάσταση» αλλά και από τα πενιχρά οφέλη που αποκόμισε η χώρα ύστερα από την Συνθήκη των Βερσαλλιών που τερμάτισε τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Η όλη ατμόσφαιρα ήταν ευνοϊκή για την άνοδο του Μουσολίνι και των φασιστών του στην εξουσία. Ήδη οι ομάδες της παραστρατιωτικής οργάνωσης των Μελανοχιτώνων που είχε δημιουργήσει ο Μουσολίνι δρούσαν τρομοκρατικά σε όλη τη χώρα. Στις 3 και 4 Οκτωβρίου του 1922 εισέβαλαν στη Γένοβα, το Λιβόρνο και την Ανκόνα και εγκαθίδρυσαν τοπικές φασιστικές διοικήσεις.

Στη χώρα επικρατεί αναταραχή, που προοιωνίζει εμφύλιο πόλεμο, ενώ οι διαδοχικές κυβερνήσεις των Τζοβάννι Τζιολίτι (Giovanni Giolitti), Ιβανόε Μπονόμι (Ivanoe Bonomi) και Λουίτζι Φάκτα (Luigi Facta) δεν ανακόπτουν την πορεία προς την εκτροπή. Στις 22 Οκτωβρίου 1922 οι ηγέτες του φασιστικού κόμματος προετοιμάζουν εξέγερση για τις 28 του μήνα, στην οποία θα λάβουν μέρος ένοπλοι μελανοχίτωνες που θα συγκεντρωθούν στα περίχωρα της Ρώμης και στην συνέχεια θα βαδίσουν κατά της πόλης και θα καταλάβουν στρατηγικά σημεία.

Το σχέδιο προέβλεπε ειδικότερα: Οι φασίστες θα συγκεντρωθούν έξω από τη Ρώμη από ολόκληρη τη χώρα. Θα καταληφθούν όλα τα σημαντικά δημόσια κτήρια τόσο στα περίχωρα της Ρώμης όσο και στις άλλες μεγάλες πόλεις του Βορρά. Ο Μουσολίνι θα ζητήσει από τον Βασιλέα την άμεση απομάκρυνση της κυβέρνησης και την άδεια εγκαθίδρυσης νέας, φασιστικής κυβέρνησης. Οι ένοπλοι μελανοχίτωνες θα βρίσκονται στα περίχωρα της Ρώμης. Αν ο Βασιλέας και η κυβέρνηση δεν αποδέχονταν το αίτημα των φασιστών ηγετών, θα βάδιζαν κατά της Ρώμης και θα καταλάμβαναν την εξουσία με βίαιο τρόπο.

Τελικά, δεν ήταν η «πορεία στη Ρώμη» τον Οκτώβρη του 1922 που έφερε τον Μουσολίνι στην εξουσία αλλά η απόφαση του βασιλιά Βίκτωρα Εμμανουήλ 2ου και του Γενικού Επιτελείου. Εξάλλου, σύμφωνα με νεότερες έρευνες, η πορεία προς τη Ρώμη δεν έγινε ποτέ, όπως την περιέγραψε η προπαγάνδα του Μουσολίνι.

Στην πραγματικότητα, ο ίδιος και άλλοι ηγέτες του φασιστικού κόμματος ταξίδεψαν πρώτη θέση από το Μιλάνο ως τη Ρώμη με τρένο. Η πορεία που πραγματοποιήθηκε δεν αποτελείτο από 300.000 μελανοχίτωνες, όπως επαναλάμβανε ο Μουσολίνι σε κάθε ευκαιρία, με τον ίδιο επικεφαλής της καβάλα στο άλογό του, αλλά από μερικές εκατοντάδες ανδρών των οποίων δεν ηγήθηκε καν ο ίδιος αλλά προσωπικότητες όπως οι γηραιοί στρατάρχες Τσέζαρε Μαρία Ντε Βέκκι (Cesare Maria de Vecchi) και Εμίλιο Ντε Μπόνο (Emilio De Bono), ο Ίταλο Μπάλμπο και ο Μικέλε Μπιάνκι (Michele Bianchi).

«Ο πραγματικός φασισμός»

Συμφωνα με τον ιστορικό Ρόμπερτ Πάξτον, «με την κατανόηση του τρόπου που λειτούργησαν οι φασισμοί του παρελθόντος μπορούμε να αναγνώρισουμε τους σημερινούς και όχι τσεκάροντας το χρώμα των πουκαμίσων… Γνωρίζοντας όσα ξέρουμε για τον φασιστικό κύκλο, μπορούμε να βρούμε περισσότερο δυσοίωνα προειδοποιητικά σήματα σε συνθήκες πολιτικού αδιεξόδου μπροστά σε μια κρίση, απειλούμενους συντηρητικούς σε αναζήτηση σκληρότερων συμμάχων, έτοιμων να εγκαταλείψουν το δίκαιο του νόμου, που αναζητούν μαζική υποστήριξη με την εθνικιστική και ρατσιστική δημαγωγία.

Οι φασίστες είναι κοντύτερα στην εξουσία όταν οι συντηρητικοί αρχίζουν να δανείζονται τις τεχνικές τους, να απευθύνονται στα “κινητοποιά πάθη τους” και προσπαθούν να ενσωματώσουν τη φασιστική επιρροή. Οπλισμένοι με την ιστορική γνώση, μπορούμε να ξεχωρίσουμε τις άσχημες αλλά απομονωμένες απομιμήσεις στο σήμερα, με τα ξυρισμένα κεφάλια και τις σβάστικες, από τα αυθεντικά λειτουργικά ισοδύναμα με τη μορφή μιας ώριμης φασιστικής-συντηρητικής συμμαχίας. Προειδοποιημένοι, ίσως να μπορέσουμε να διακρίνουμε το πραγματικό [φασισμό] όταν τον συναντήσουμε».

tvxs.gr