Το 2006, η UBS Investment Research, που ανήκει στη μεγαλύτερη τράπεζα της Ευρώπης από πλευράς περιουσιακών στοιχείων, εξέδωσε έκθεση 40 σελίδων «Q-Series ®: Νερό» – «Λειψυδρία: Η καθοριστική κρίση του 21ου αιώνα ; «(10 Οκτωβρίου 2006). H Aquaduct Alliance που αποτελείται από τη General Electric, τη Goldman Sachs και την Ουάσιγκτον με βάση το think tank World Resources Institute έχουν ξεκινήσει ένα προτζεκτ χαρτογράφησης του νερού το οποίο έχει ως στόχο να παρέχει στις εταιρείες και τους επενδυτές άνευ προηγουμένου λεπτομέρειες σχετικά με το νερό σε μερικές από τις μεγαλύτερες λεκάνες απορροής των ποταμών του κόσμου. Το καλοκαίρι του 2011, η Citigroup εξέδωσε έκθεση σχετικά με τις επενδύσεις του νερού.
Η δήλωση του Willem Buiter (επικεφαλής οικονομολόγος της Citigroup) δίνει μια ιδέα: «Το νερό, θα γίνει τελικά το πιο σημαντικό φυσικό εμπόρευμα, ξεπερνώντας το πετρέλαιο, το χαλκό, τα γεωργικά προϊόντα και τα πολύτιμα μέταλλα «, αρκετοί άλλοι έχουν ήδη δει το νερό ως μια σημαντική επενδυτική ευκαιρία, συμπεριλαμβανομένης της ενεργειακής GE Financial Services, της Goldman Sachs και αρκετών εταιρειών διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων που επενδύουν σε γεωργικές εκτάσεις στην Ασία, την Αφρική, τη Νότια Αμερική και την Ανατολική Ευρώπη. Οι ευρωπαίοι Επίτροποι λοιπόν που συνομιλούν καθημερινά με τα διευθυντικά στελέχη αυτών των εταιριών είναι αδύνατον να αγνοούν το ζήτημα. Πως είναι δυνατόν η απάντησή τους να είναι οι ιδιωτικοποιήσεις των εταιριών ύδρευσης στις χώρες του νότου; Δεν είναι η απώλεια του κοινωνικού ελέγχου πάνω στους υδάτινους πόρους σε ένα τέτοιο γεωπολιτικό περιβάλλον τουλάχιστον ατυχής αν όχι εγκληματική;
Αρθρο της Shiney Varghese που δημοσιεύτηκε στο Institute for Agricultural and Trade Policy
Γράφοντας στο National Geographic το Δεκέμβριο του 2012 σχετικά με «τεχνικές άρδευσης μικρής κλίμακας με απλούς κάδους, οικονομικές αντλίες, γραμμές ενστάλαξης και άλλον εξοπλισμό», που επιτρέπουν «στις αγροτικές οικογένειες να ξεπεράσουν τις εποχές της ξηρασίας, να αυξήσουν τις αποδόσεις τους, να κάνουν πολυποίκιλες τις σοδειές τους και να βγάλουν τον εαυτό τους από τη φτώχεια» η ειδική για το νερό Sandra Postel της Global Water Policy Project (Σχέδιο Παγκόσμιας Πολιτικής για τα Ύδατα) προειδοποίησε για την απερίσκεπτη χρήση γης και ύδατος, που αφορούν στις επενδύσεις στην Αφρική.
«Εκτός εάν οι κυβερνήσεις της Αφρικής και τα ξένα συμφέροντα ‘δανείσουν’ λίγη υποστήριξη σ’αυτούς τους αγρότες, που αναλαμβάνουν τέτοιου είδους πρωτοβουλίες αντί να τους υπονομεύουν μέσα από συμφωνίες γης και νερού, οι οποίες εξυπηρετούν μεγάλης κλίμακας συμφέροντα και εμπορικά συστήματα, η καλύτερη ευκαιρία εδώ και δεκαετίες για την κοινωνική πρόοδο στην περιοχή θα χαθεί…».
Μέσα στον ίδιο μήνα μια ηλεκτρονική δημοσίευση στο Market Oracle ανέφερε ότι «..οι νέοι βαρώνοι του νερού-οι Τράπεζες της Wall Street και η ελίτ των πολυεκατομμυριούχων-αγοράζουν νερό σε όλο τον κόσμο με πρωτοφανείς ρυθμούς..».
Η έκθεση αποκαλύπτει δύο φαινόμενα που γιγαντώθηκαν και θα μπορούσαν δυνητικά να οδηγήσουν σε συσσώρευση κέρδους σε βάρος των κοινοτήτων και των κοινών αγαθών: την επέκταση των μέσων της αγοράς πέρα από την υδροδότηση και την αποχέτευση σε άλλους τομείς της διαχείρισης του νερού και τον ολοένα πιο ενεργό ρόλο των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων.
Σε πολλές περιπτώσεις αυτό σημαίνει πως η ίδια η κυβέρνηση έχει δημιουργήσει δημόσιους οργανισμούς, οι οποίοι λειτουργούν σαν επιχειρήσεις με συμβάσεις ανάθεσης έργου παροχής νερού και υγιεινής σε αυτούς που διαθέτουν τεχνογνωσία ή εισέρχονται σε δημοσιο-ιδιωτικές συνεργασίες πολύ συχνά με πολυεθνικές του νερού. Αυτό συνέβη πρόσφατα στην πόλη Nagpur καθώς και στο Νέο Δελχί στην Ινδία.
Στις περισσότερες αγροτικές περιοχές, αποτελεί ακόμα πρόκληση το να διασφαλίσει κανείς την προμήθεια καθαρού, πόσιμου νερού και αποχέτευσης. Για κερδοσκοπικές εταιρείες όπως η Sarvajal έχουν ήδη αρχίσει τη θέσπιση προπληρωμένων περιπτέρων νερού (ΑΤΜ’s νερού), τα οποία θα διανέμουν νερό με την εισαγωγή μιας προπληρωμένης κάρτας. Δεν μας προκαλεί έκπληξη η απήχηση που έχουν αυτά τα μηχανήματα στον κόσμο, ο οποίος σε διαφορετική περίπτωση δεν έχει πρόσβαση σε καθαρό, πόσιμο νερό.
Με την κλιματική αλλαγή ωστόσο η κρίση του νερού δεν περιορίζεται στις αναπτυσσόμενες μόνο χώρες και δεν αποτελεί απλά μια ανησυχία, που σχετίζεται με την ύδρευση και την αποχέτευση.
Το κοινό αγαθό του νερού εξαντλείται και υποβαθμίζεται και στις ανεπτυγμένες και στις αναπτυσσόμενες χώρες. Στις ΗΠΑ η εκτροπή του νερού για εκτεταμένη φυτική παραγωγή βασικών προιόντων, για βιοκαύσιμα, για εξόρυξη φυσικού αερίου κ.ά. επιδεινώνουν την κρίση στις αγροτικές περιοχές. Σε περιοχές που εκτείνονται από τον υδροφόρο ορίζονταOgallala (μέγ.450.000 km2) μέχρι τις Μεγάλες Λίμνες της Βορείου Αμερικής, το νερό έχει χαρακτηρισθεί ως υγρός χρυσός.
Δισεκατομμυριούχοι σαν τον Τ.Boone Pickens έχουν αγοράσει την υπερκείμενη γη πάνω από τον υδροφόρο αυτό ορίζοντα καθώς και τα δικαιώματα για την απόκτηση του νερού. Εταιρείες σαν την DOW CHEMICALS με μακρά ιστορία στην μόλυνση των υδάτων, επενδύει στην επιχείρηση καθαρισμού του νερού, μετατρέποντας την ίδια τη ρύπανση σε κέρδος.
Όμως οι χημικές εταιρείες δεν είναι οι μόνες: Η GE και ο ανταγωνιστής της, η SIEMENS, έχουν εκτενή χαρτοφυλάκια, που περιλαμβάνουν μια σειρά από τεχνολογίες νερού για να εξυπηρετήσουν τις ανάγκες των βιομηχανιών-πελατών τους, τους δημοτικούς προμηθευτές νερού, των κυβερνήσεων (τον τελευταίο ενάμιση χρόνο, δύο εταιρείες που έχουν έδρα στη Μινεσότα εξελίχθηκαν σε μεγάλους παίχτες σ’ αυτό το ‘παιχνίδι’- η ECOLAB με την απόκτηση της NALCO και η PENTAIR μετά τη συγχώνευσή της με την TYCO’s FLOW CONTROL UNIT- και οι δύο ανήκουν τώρα στην S&P’s 500 (Standard and Poor’s 500).
Το καλοκαίρι του 2011 η CITIGROUP εξέδωσε μια μελέτη για τις επενδύσεις στο νερό. «…Το νερό σαν κατηγορία περιουσιακών στοιχείων, κατά τη γνώμη μου,…» αναφέρει ο W.Buiter (οικονομικός διευθυντής στη Citigroup) « θα γίνει το πιο σημαντικό φυσικό-με βάση το εμπόρευμα- περιουσιακό στοιχείο ξεπερνώντας το πετρέλαιο, το χαλκό, τα βασικά γεωργικά προιόντα και τα πολύτιμα μέταλλα.»
Για ακόμη μια φορά αρκετοί ακόμη βλέπουν το νερό σαν μία πολύ σημαντική επενδυτική ευκαιρία συμπεριλαμβανομένων των GE’s Energy Financial Services, τη Goldman Sachsκαι αρκετές ακόμη εταιρείες διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων, οι οποίες έχουν αρχίσει να αγοράζουν χωράφια στην Ασία, Αφρική, Νότιο Αμερική και Ανατολική Ευρώπη.
Με δεδομένες αυτές τις πρόσφατες τάσεις, οι πρωτοβουλίες που παρακολουθούν τη χρήση του νερού των εταιρειών και οι πληροφορίες σχετικά με το χάρτη κινδύνων, που σχετίζονται με το νερό θα μπορούσαν να είναι δίκοπο μαχαίρι. Μερικά παραδείγματα περιλαμβάνουν το «σχέδιο αποκάλυψη του νερού» και το «σχέδιο χαρτογράφηση του νερού». Και τα δύο ξεκινούν από μη κερδοσκοπικές / ομάδες προβληματισμού, η πρώτη από το Ηνωμένο Βασίλειο με βάση το πρόγραμμα αποκάλυψης άνθρακα και η δεύτερη από την έδρα στις ΗΠΑ του World Resousces Institute.
Έτσι διακρίνουμε ότι συνδέονται με την κοινή εκλογική τους λογική: διεθνείς επενδυτές, που ανησυχούν για τους κινδύνους που έχουν σχέση με το νερό.
Οι πρωτοβουλίες αυτές θα μπορούσαν να βοηθήσουν τις επιχειρήσεις να προσδιορίσουν και να μειώσουν τη σπατάλη ή θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε επενδύσεις που ακολουθούν το νερό και το αρπάζουν.
To Έργο Αποκάλυψη άνθρακα Carbon Disclosure επιδιώκει να βοηθήσει τις επιχειρήσεις τους και θεσμικούς επενδυτές να κατανοήσουν τους κινδύνους και τις ευκαιρίες που σχετίζονται με τη λειψυδρία και άλλα σχετικά με το νερό ζητήματα. Σύμφωνα με την πιο πρόσφατη έκθεση της, εκδοθείσα για λογαριασμό των 470 επενδυτών με περιουσιακά στοιχεία ενεργητικού ύψους 50 τρισεκατομμυρίων δολαρίων, πάνω από τους μισούς ερωτηθέντες στην έρευνα τους έχουν αντιμετωπίσει προκλήσεις που σχετίζονται με το νερό κατά τα προηγούμενα πέντε χρόνια, όπως διακοπές στη λειτουργία, αυξήσεις των δαπανών και άλλες επιζήμιες επιπτώσεις.
Η Aqueduct Alliance (Υδραγωγείο της Συμμαχίας) και το έργο της χαρτογράφησης των υδάτων, η οποία έχει ως στόχο να παρέχει σε εταιρείες ένα πρωτοφανές ποσό λεπτομερειών για τους κινδύνους σχετικά με το νερό παγκοσμίως, φαίνεται σε ένα επίπεδο ως μια άμεση απάντηση στα πορίσματα των εκθέσεων με τις παγκοσμίως αποκαλύψεις σχετικά με το νερό από τη CDP. Η General Electric, η Goldman Sachs και η Ουάσιγκτον με βάση το think tank World Resources Institute είναι τα ιδρυτικά μέλη της Συμμαχίας Υδραγωγείο. Όλοι τους προσδιορίζουν το τους κινδύνους που σχετίζονται με το νερό ως επιζήμιους για την συνεχιζόμενη κερδοφορία, την οικονομική ανάπτυξη και την περιβαλλοντική βιωσιμότητα.
Οι υδάτινοι χάρτες, με το πρωτοφανώς λεπτομερές επίπεδό τους και τη μεγάλη τους ανάλυση, επιδιώκουν να συνδυάζουν τα προηγμένα υδρολογικά δεδομένα με συγκεκριμένους γεωγραφικούς δείκτες που αποτυπώνουν τους κοινωνικούς, οικονομικούς και κυβερνητικούς παράγοντες. Αλλά αυτή η πρωτοβουλία έχει προκαλέσει ανησυχίες ότι οι πληροφορίες αυτές προσφέρουν στις επιχειρήσεις και τους επενδυτές άνευ προηγουμένου λεπτομέρειες για πληροφορίες που αφορούν το νερό σε μερικές από τις μεγαλύτερες λεκάνες απορροής των ποταμών του κόσμου.
Πολλοί από αυτούς τους επενδυτές, που περιγράφονται ως «οι νέοι βαρόνοι τού νερού» σε άρθρο του Jo-Shing Yang με τίτλο «Κερδίζοντας από τη δίψα σας καθώς η παγκόσμια ελίτ σπεύδει να ελέγξει το νερό σε ολόκληρο τον κόσμο» είναι οι ίδιοι με αυτούς που έχουν επωφεληθεί από την κερδοσκοπία στις γεωργικές συμβάσεις και έχουν συμβάλλει στην επισιτιστική κρίση των τελευταίων ετών. Η επισιτιστική κρίση και οι πρόσφατες ξηρασίες έχουν επιβεβαιώσει ότι ο έλεγχος της προέλευσης των τροφίμων, της γης και τού νερού που ρέει κάτω ή από αυτήν-είναι εξίσου ή ακόμη πιο σημαντικές.
Μια πιο προσεκτική ματιά στις επενδύσεις που σχετίζονται με την Αφρική, για παράδειγμα, δείχνει ότι η αρπαγή γης δεν είναι απλά μια επένδυση, αλλά και μιαπροσπάθεια να «συλλάβουν» το νερό που βρίσκεται κάτω από τη γη .Στην πρόσφατη ετήσια Παγκόσμια Διάσκεψη AgInvesting (με πάνω από 370 συμμετέχοντες), οι ομάδες διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων και οι παγκόσμιες γεωργικές επιχειρήσεις παρουσίασαν τα σχέδιά τους, συμπεριλαμβανομένων των αγορών μεγάλων εκτάσεων γης σε διάφορες τοποθεσίες σε όλο τον κόσμο. Με εργαλεία όπως οι χάρτες νερού, αυτοί οι επενδυτές ευνοούνται ακόμα περισσότερο. Η βιασύνη για την αρπαγή γης σε όλον τον πλανήτη, καθώς και η αντίσταση σε αυτήν, δείχνει ότι όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη, κάτοχοι μετοχών και ασφαλιστικών ταμείων και η Wall Street ή τα έθνη-κράτη από τη μια πλευρά ή οι ανθρώπους που σήμερα χρησιμοποιούν αυτά τα εδάφη και τα νερά, και οι συνήγοροίτους από την άλλη – γνωρίζουν πολύ καλά τη φύση της ζωής και του θανάτου της αρπαγής της γης (και του νερού) ειδικά στην περίπτωση των αναπτυσσόμενων χωρών.
Πρέπει να τεθούν σε εφαρμογή εθνικοί και διεθνείς ρυθμιστικοί μηχανισμοί για να εξασφαλιστεί ότι οι βασικοί πόροι όπως η γη, το νερό και τα μέσα για την πρόσβαση σε φρέσκο νερό δεν γίνονται απλώς το μέσο για συσσώρευση κερδών για τους πλούσιους, αλλά ρυθμίζονται (διέπονται) με τρόπο που να εξασφαλίζει τη βασική διαβίωση των ατόμων που εξαρτώνται περισσότερο από αυτό. Η τελευταία συνεδρίαση της Επιτροπής για την Παγκόσμια Επισιτιστική Ασφάλεια (ένας μηχανισμός των Ενωμένων Εθνών μηχανισμός που έχει συσταθεί για την αντιμετώπιση της επισιτιστικής κρίσης) ήταν ένακαλό σημείο εκκίνησης, και έχει θέσει σε κίνηση μια σειρά διαβουλεύσεων με τις αρχές(που πρέπει να διέπουν) τις γεωργικές επενδύσεις. Κοινωνικές οργανώσεις (και ενώσεις πολιτών) παρακολουθούν τους διάφορους τρόπους με τους οποίους μπορούν να αναπτυχθούν κανονισμοί σε εθνικά πλαίσια: απλά παρακολουθούν την αρπαγή της γης, περιορίζουν τις αρνητικές επιπτώσεις, μεγιστοποιούν τις ευκαιρίες, αναχαιτίζουν ή αντιστρέφουν την αρπαγή της γης. Τελικά κάθε πολιτική προσέγγιση πρέπει να δώσει προτεραιότητα πρόσβασης των τοπικών κοινοτήτων στην τροφή και στο νερό: όσες και όποιες επενδύσεις σχετίζονται με το νερό πρέπει να περιοριστούν ως προς τους κινδύνους για την επιβίωση και να ενισχυθεί η ικανότητα των ανθρώπων να συνειδητοποιήσουν τα δικαιώματά τους όπου κι αν βρίσκονται, στις αναπτυσσόμενες ή στις αναπτυγμένες χώρες
Κοινοποιήστε: