Μία αόρατη μάχη διεξάγεται παγκοσμίως με στόχο… την προστασία του χρόνου. Οι χώρες εντείνουν την έρευνα για εξελιγμένα ρολόγια και νέα συστήματα πλοήγησης, καθώς οι πόλεμοι και τα ατυχήματα αποκαλύπτουν τρωτά σημεία σε κρίσιμα συστήματα χρονισμού
Μπορεί να φαίνεται αυτονόητο, αλλά ο χρόνος δεν είναι απλώς μια αόριστη έννοια. Είναι ένα από τα πιο κρίσιμα “αόρατα εργαλεία” που διαπερνούν όλες τις σύγχρονες υποδομές μας, από τις οικονομικές συναλλαγές μέχρι τα τηλεπικοινωνιακά δίκτυα και τα συστήματα ενέργειας.
Ωστόσο, μια σειρά από γεγονότα, όπως οι πολεμικές συρράξεις αλλά και τα απρόσμενα ατυχήματα, αποκάλυψαν μια ανησυχητική αλήθεια: τα συστήματα χρονομέτρησης από τα οποία εξαρτάται ο κόσμος μας είναι πιο ευάλωτα από όσο πιστεύαμε. Η προοπτική να χρησιμοποιηθεί ο ίδιος ο χρόνος… ως όπλο έχει μετατρέψει την άλλοτε εξειδικευμένη ωρολογοποιία σε κορυφαία στρατηγική προτεραιότητα για τα κράτη σε όλο τον κόσμο.
Τα Δορυφορικά Συστήματα Πλοήγησης και οι κίνδυνοι
Ο πυρήνας του προβλήματος έγκειται στην ολοένα και μεγαλύτερη εξάρτηση από τα Παγκόσμια Δορυφορικά Συστήματα Πλοήγησης (GNSS), όπως το GPS των ΗΠΑ, το Galileo της ΕΕ και το Beidou της Κίνας. Αυτοί οι δορυφορικοί αστερισμοί χρησιμοποιούν εξαιρετικά ακριβή ατομικά ρολόγια για να παρέχουν υπηρεσίες εντοπισμού θέσης, πλοήγησης και, κυρίως, χρονισμού.
Ενώ οι περισσότεροι από εμάς σκεφτόμαστε το GPS για την οδήγηση, η μεγαλύτερη του αξία είναι η ακριβής αναφορά χρόνου που παρέχει σε κρίσιμα συστήματα. «Όταν σκέφτεστε το GPS, σκέφτεστε την εφαρμογή τοποθεσίας σας ή την οδήγησή σας προς κάποιο εστιατόριο. Αλλά η μεγαλύτερη μοναδική αξία του GPS είναι αυτό το ρολόι, αυτή η χρονική αναφορά για τον κόσμο» εξηγεί ο Ντέιβ Μίτλινγκ, CEO της Xairos Systems.
Αυτή η εξάρτηση καθιστά τα συστήματα εξαιρετικά ευάλωτα σε παρεμβολές (jamming) και πλαστογράφηση (spoofing). Στην Ουκρανία, για παράδειγμα, οι ρωσικές παρεμβολές έχουν επηρεάσει τα πυρομαχικά με καθοδήγηση GPS που παρέχονται από τις ΗΠΑ, αναγκάζοντας την εφαρμογή διπλών ή πολλαπλών συστημάτων καθοδήγησης. Αλλά οι συνέπειες δεν είναι μόνο στρατιωτικές.
Το 2016, μια δυσλειτουργία ενός δορυφόρου GPS προκάλεσε ένα σφάλμα 13 μικροδευτερολέπτων (μονάδα χρόνου στο Διεθνές Σύστημα Μονάδων ίση με ένα εκατομμυριοστό του δευτερολέπτου) που επηρέασε ραδιοσυστήματα έκτακτης ανάγκης και δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας σε όλο τον κόσμο για ώρες.
Η αναζήτηση της ακρίβειας: Από τα ατομικά ρολόγια στο eLoran
Αντιμέτωποι με αυτές τις απειλές, τα έθνη αναλαμβάνουν δράση. Το Ηνωμένο Βασίλειο, για παράδειγμα, ηγείται της δημιουργίας ενός νέου Εθνικού Κέντρου Χρονισμού, με γεωγραφικά διασκορπισμένες υποδομές για να μειώσει τον κίνδυνο μιας καταστροφικής βλάβης σε μια μόνο τοποθεσία. Παράλληλα, αναπτύσσει μικρά, φορητά ατομικά ρολόγια που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν σε αεροσκάφη, καταργώντας την ανάγκη για δορυφορικά σήματα.
Μια άλλη πολλά υποσχόμενη τεχνολογία είναι το eLoran (Enhanced Long-Range Navigation), ένα επίγειο σύστημα πλοήγησης, προσδιορισμού θέσης και χρονισμού (PNT) που λειτουργεί ως συμπλήρωμα και εφεδρεία για τα δορυφορικά συστήματα όπως το GPS. Αναπτύχθηκαν αρχικά κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, λειτουργούν ανεξάρτητα από τους δορυφόρους και εκπέμπουν ισχυρά σήματα που είναι πολύ πιο δύσκολο να δεχθούν παρεμβολές. Το Ηνωμένο Βασίλειο σκοπεύει να θέσει σε λειτουργία το πρώτο δίκτυο τέτοιων εγκαταστάσεων μέχρι το 2027.
Οι διεθνείς συνεργασίες εντείνονται, με χώρες όπως το Ηνωμένο Βασίλειο και η Γαλλία να συνεργάζονται για την ανάπτυξη πιο ανθεκτικών συστημάτων. Η Σουηδία αναβαθμίζει τα δικά της ατομικά ρολόγια για να υποστηρίξει κρίσιμους τομείς όπως οι επικοινωνίες 5G.
Το μέλλον της ωρολογοποιίας
Πέρα από τα εφεδρικά συστήματα, η επιστημονική κοινότητα εργάζεται για την κατασκευή ρολογιών με πρωτοφανή ακρίβεια. Το Εθνικό Ινστιτούτο Προτύπων και Τεχνολογίας των ΗΠΑ (NIST) παρουσίασε ένα νέο ατομικό ρολόι, το NIST-F4, που αναμένεται να είναι ακριβές για πάνω από 100 εκατομμύρια χρόνια. Επιπλέον, διεθνείς ερευνητές αναπτύσσουν μια νέα γενιά ρολογιών που θα χάνουν λιγότερο από ένα δευτερόλεπτο σε μια χρονική περίοδο μεγαλύτερη από την εκτιμώμενη ηλικία του σύμπαντος.
Συνοψίζοντας, ο χρόνος είναι κάτι πολύ περισσότερο από μια απλή ένδειξη στον καρπό μας. Είναι ο αόρατος πυρήνας της σύγχρονης κοινωνίας. Καθώς οι απειλές για την ακρίβειά του αυξάνονται, η μάχη για την προστασία του χρόνου έχει γίνει κεντρική για την ασφάλεια και τη σταθερότητα του κόσμου μας.
Όπως δήλωσε ο Louis Barson, διευθυντής του Ινστιτούτου Φυσικής του Ηνωμένου Βασιλείου, «Χωρίς ακριβή χρόνο, κρίσιμες εθνικές υποδομές… δεν θα μπορούσαν να λειτουργήσουν και το χρηματοπιστωτικό σύστημα θα μπορούσε να καταρρεύσει». Η οικοδόμηση της ανθεκτικότητας και της μακροπρόθεσμης ικανότητας είναι πλέον το κλειδί.
Κοινοποιήστε: