Η απειλή της Τεχνητής Νοημοσύνης (ΤΝ),το τέλος της μεσαίας τάξης

Σε μια εποχή που η προεδρία Trump υπόσχεται να κάνει την Αμερική μεγάλη ξανά επαναφέροντας θέσεις εργασίας παλαιάς σχολής στον κατασκευαστικό τομέα, οι ερευνητές της ΤΝ δεν τον παίρνουν και πολύ στα σοβαρά. Ξέρουν ότι αυτές οι θέσεις εργασίας δε θα επιστρέψουν ποτέ, κυρίως χάρη στην έρευνά τους, η οποία θα εξαλείψει τόσα πολλά άλλα είδη θέσεων εργασίας στα επόμενα χρόνια. Στο Asilomar, μελέτησαν την πραγματική οικονομία των ΗΠΑ, τους πραγματικούς λόγους υποδαύλισης της μεσαίας τάξης. Το πρόβλημα δεν είναι η μετανάστευση – κάθε άλλο. Το πρόβλημα δεν είναι οι μετεγκαταστάσεις ή οι φόροι ή η νομοθεσία. Το πρόβλημα είναι η τεχνολογία.

Οργή ενάντια στις μηχανές

Στις ΗΠΑ, ο αριθμός των θέσεων εργασίας στον κλάδο των κατασκευών κορυφώθηκε το 1979 και από τότε μειώθηκε σταθερά. Την ίδια στιγμή, η βιομηχανοποίηση έχει αυξηθεί σταθερά, με τις ΗΠΑ σήμερα να παράγουν περισσότερα αγαθά από οποιαδήποτε άλλη χώρα, με εξαίρεση την Κίνα. Τα μηχανήματα δεν παίρνουν απλώς τη θέση του ανθρώπου στη γραμμή συναρμολόγησης. Κάνουν καλύτερη δουλειά. Και όλα αυτά πριν το επερχόμενο κύμα της ΤΝ διευρυνθεί σε τόσο πολλούς άλλους τομείς της οικονομίας. «Ανησυχώ λιγότερο με τα σενάρια τύπου Εξολοθρευτής», δήλωσε ο οικονομολόγος Andrew McAfee του MIT την πρώτη μέρα εργασιών στο Asilomar. «Αν συνεχιστούν οι σημερινές τάσεις, οι άνθρωποι θα ξεσηκωθούν πολύ πριν το κάνουν οι μηχανές.»

Ο McAfee επεσήμανε πρόσφατα συλλεγμένα δεδομένα που δείχνουν μια απότομη πτώση στη δημιουργία θέσεων εργασίας για τη μεσαία τάξη από το 1980 και μετά. Τώρα, οι περισσότερες νέες θέσεις εργασίας βρίσκονται είτε στο πολύ χαμηλό άκρο της κλίμακας αμοιβών είτε στο πολύ υψηλό. Υποστήριξε επίσης ότι οι τάσεις αυτές είναι αναστρέψιμες, ότι η βελτίωση της εκπαίδευσης και η μεγαλύτερη έμφαση στην επιχειρηματικότητα και την έρευνα μπορεί να βοηθήσουν στην τροφοδότηση νέων κινητήριων δυνάμεων ανάπτυξης, ότι οι οικονομίες έχουν ξεπεράσει την άνοδο των νέων τεχνολογιών και στο παρελθόν. Αλλά μετά την ομιλία του, στους διαδρόμους του Asilomar, ήταν τόσοι πολλοί οι ερευνητές που τον προειδοποίησαν ότι η επερχόμενη επανάσταση στην ΤΝ θα εξαλείψει πολύ περισσότερες θέσεις εργασίας και πολύ πιο γρήγορα από ό,τι ανέμενε.

Πράγματι, η αύξηση των αυτοκινήτων και των φορτηγών χωρίς οδηγό είναι μόνο η αρχή. Νέες τεχνικές ΤΝ είναι έτοιμες να επανεφεύρουν τα πάντα από την παραγωγή μέχρι την υγειονομική περίθαλψη και τη Wall Street. Με άλλα λόγια, δεν είναι μόνο οι θέσεις εργασίας των χαρτογιακάδων που η ΤΝ θέτει σε κίνδυνο. «Πολλοί από τους κορυφαίους στον τομέα αυτό ήρθαν και μου είπαν: “Νομίζω ότι το υποτιμάς όλο αυτό. Νομίζω ότι υποτιμάς τον ρυθμό της αλλαγής”», μας είπε ο McAfee.

Αυτή η απειλή κάνει πολλούς στοχαστές να αρέσκονται στην ιδέα ενός καθολικού βασικού εισοδήματος, ενός εγγυημένου μισθού διαβίωσης που καταβάλλεται από την κυβέρνηση σε όσους μείνουν έξω από το εργατικό δυναμικό. Αλλά ο McAfee πιστεύει ότι αυτό θα κάνει το πρόβλημα χειρότερο, διότι θα εξαλείψει το κίνητρο για την επιχειρηματικότητα και για όποια άλλη δραστηριότητα θα μπορούσε να δημιουργήσει νέες θέσεις εργασίας καθώς οι παλιές θα μαραζώνουν. Άλλοι αμφισβητούν τις ψυχολογικές επιπτώσεις της ιδέας. «Ένα καθολικό βασικό εισόδημα δε δίνει στους ανθρώπους αξιοπρέπεια ή δεν τους προστατεύει από την πλήξη και τη φαυλότητα», λέει ο Etzioni.

Επίσης, στο μυαλό των ερευνητών βρισκόταν η ρύθμιση της ίδιας της ΤΝ. Κάποιοι φοβούνται ότι μετά τη συμπίεση της μετανάστευσης, η οποία θα βάλει φρένο στο είδος της επιχειρηματικότητας το οποίο ζητά ο McAfee, ο Λευκός Οίκος θα κινηθεί προς τη συγκράτηση της αυτοματοποίησης και της τεχνητής νοημοσύνης. Αυτό θα αποτελούσε άσχημα νέα για τους ερευνητές της ΤΝ, αλλά και για την οικονομία. Αν ο μετασχηματισμός της ΤΝ επιβραδυνθεί στις ΗΠΑ, πολλοί υποπτεύονται πως θα επιταχυνθεί σε άλλα μέρη του κόσμου, βάζοντας τις αμερικανικές θέσεις εργασίας σε ακόμα μεγαλύτερο κίνδυνο λόγω του παγκόσμιου ανταγωνισμού.