Γιατί ο Ερντογάν κάλεσε τον Τσίπρα στην Κωνσταντινούπολη…

Ο δρόμος που έχουν να διανύσουν ακόμα οι ελληνοτουρκικές σχέσεις για να φτάσουν σε ένα αποτέλεσμα που θα μπορεί να παράγει θετικά αποτέλεσματα και από τις…
δυο πλευρές είναι μακρύς. Ωστόσο, το γεγονός και μόνο πως ο Αλέξης Τσίπρας με τον Ταγίπ Ερντογάν πραγματοποίησαν τη δεύτερη συνάντησή τους μέσα σε ένα τρίμηνο αποτελεί ένα καλό πρώτο βήμα.

Ο πρωθυπουργός έχει συναντηθεί δυο φορές με τον Τούρκο πρόεδρο στην Κωνσταντινούπολη. Τον Νοέμβριο του 2015, που είχε μεταβεί και στην Άγκυρα επισκεπτόμενος με την ελληνική αποστολή το παλάτι, αλλά και τον Μάιο του 2016 στη Σύνοδο για την Ανθρωπιστική Κρίση. Μπορεί στο τραπέζι χθες η συζήτηση να μην προχώρησε τόσο πολύ ώστε να ξαναστηθεί η διοργάνωση του Ανώτατου Συμβουλιου Συνεργασίας στη Θεσσαλονίκη, που έχει “παγώσει” από το περασμένο χρόνο, ωστόσο  η ανοιχτή πρόσκληση δίνει μια υπόσχεση για το μέλλον.

Ο Ταγίπ Ερντογάν παγίως τα τελευταία τρία χρόνια έχει χρησιμοποιήσει το προσφυγικό ως “όπλο” για να δείξει ότι είναι σε θέση ισχύος, ωστόσο το γεγονός πως η τουρκική οικονομία κλυδωνίζεται φαίνεται πως έχει περιορίσει τις επιλογές του. Δεν είναι η πιο καλή στιγμή για τον “Σουλτάνο” να βρεθεί απέναντι στην Ευρώπη, τη στιγμή που εκκρεμούν κονδύλια να λάβει για το προσφυγικό, αλλά ούτε και να δυναμιτίσει τις σχέσεις του με τις Βρυξέλλες όταν και με τις ΗΠΑ δεν διανύει μια καλή περίοδο.

Είναι κοινώς αποδεκτό ότι οι γεωπολιτικές εντάσεις γύρω από τα τουρκικά σύνορα και η εξωτερική πολιτική που έχει ακολουθήσει τα τελευταία χρόνια ο Ταγίπ Ερντογάν, είχε αποτέλεσμα να τον οδηγήσει σε διεθνή απομόνωση και να συμβάλλει στην επιδείνωση της οικονομικής κρίσης. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο φαίνεται πως αποφάσισε την απελευθέρωση των δυο Ελλήνων στρατιωτικών εκτός και αν εκτίμησε ότι η κράτησή τους δεν τον οφελούσε πλέον σε τίποτα. 

Το γεγονός πως και η Τουρκία, αλλά και η Ευρωπαϊκή Ένωση φοβούνται μια νέα ανθρωπιστική κρίση και ένα ακόμα μεγάλο κύμα εισροής προσφύγων στην Ευρώπη δεν αποκλείεται να λειτουργήσει “λυτρωτικά” αυτή τη στιγμή βγάζοντας και την Ελλάδα από το συνεχιζόμενο κύκλο διαμάχης με την Άγκυρα που περνά τάχιστα από το “κρύο” στο “λίγο ζεστό”. Αυτή την συγκυρία είναι φανερό πως προσπαθεί να εκμεταλλευτεί το Μέγαρο Μαξίμου και το υπουργείο Εξωτερικών.

Όλα αυτά δεν σημαίνουν πως ο Ταγίπ Ερντογάν θα αφήσει πίσω του ξαφνικά τα πολλά ανοιχτά μέτωπα που έχει ανοίξει, τις διώξεις, τις φυλακίσεις και τον αντιδυτικό λόγο. Θα μπορούσε, όμως η ελληνική πλευρά με τα νέα δεδομένα που δημιουργούνται να απομακρύνει πολύ το ενδεχόμενο ενός ατυχήματος στο Αιγαίο. Το ψυχρό κλίμα που προκλήθηκε προεκλογικά με τον διεμβολισμό του ελληνικού σκάφους και το τουρκικό ελικόπτερο στην Ρω είχε προκαλέσει μια κατάσταση που θύμιζε σε μεγάλο βαθμό την εποχή των Ιμίων το 1996. Η ψύχραμη αντίδραση της ελληνικής πλευράς απέτρεψε οι τόνοι να ανέβουν εκείνη την περίοδο.

Όντας ένας “σκληρός παίχτης” δεν αποκλείεται οι προκλητικές δηλώσεις του Τούρκου προέδρου, λίγο πριν ξεκινήσει ένας νέος γύρος συζητήσεων για το Κυπριακό, να στοχεύουν στο να δείξει πως βήματα μπορούν να γίνουν, ωστόσο το πλαίσιο μπορεί να το βάλει μόνο η Τουρκία για τα ζητήματα της ασφάλειας και των εγγυήσεων που αποτελούν το μεγάλο “αγκάθι”.

Σε σχέση με την Ελλάδα ο πρωθυπουργός είχε την ευκαίρια στην ωριαία συνάντηση να βάλει όλα τα ζητήματα που απασχολούν τη χώρα:

Μείωση της έντασης στο Αιγαίο.

Ενισχυση της συνεργασίας για το προσφυγικό.

Κυπριακό και επανέναρξη των συνομιλιών.

Ανάδειξη της θετικής ατζέντας των δυο χωρών.

Σημαντικό θα είναι το ραντεβού που θα έχει  ο Ταγίπ Ερντογάν με την Άνγκελα Μέρκελ την Πέμπτη (η πρώτη επίσκεψη στο Βερολίνο μετά από τέσσερα χρόνια) τη στιγμή που η Γερμανία, αλλά και η Γαλλία πυκνώνουν τις διπλωματικές τους κινήσεις προς την Άγκυρα. Η αποκατάσταση των σχέσεων δεν θα είναι εύκολη, ωστόσο πέρα από το προσφυγικό ζήτημα εκτιμάται πως είναι άκρως αναγκαία.  Χιλιάδες γερμανικές επιχειρήσεις  δραστηριοποιούνται στην Τουρκία, οι εμπορικές συναλλαγές μεταξύ των δυο χωρών είναι σε πολύ υψηλά επίπεδα και στην Γερμανία ζουν περισσότεροι από 3 εκατομμύρια Τούρκοι.

Τα βήματα που πρέπει να κάνουν οι δυο πλευρές θα πρέπει να είναι μεγάλα αφού πριν από λίγο καιρό η Γερμανία απαγόρευσε ανοικτές συγκεντρώσεις και ομιλίες στελεχών του Ταγίπ Ερντογάν σε Τούρκους ψηφοφόρους στα εδάφη της, με τον Ταγίπ Ερντογάν να φτάνει την κόντρα στα άκρα υπενθυμίζοντας στο Βερολίνο την κληρονομιά των Ναζί…

Αντώνης Αντζολέτος

newpost.gr