Γιατί αυξάνεται ο καρκίνος του παρκρέατος σε νεαρές ηλικίες;

Ο καρκίνος του παγκρέατος αποτελεί την τρίτη αιτία θανάτου από καρκίνο, με τη συχνότητά του να αυξάνεται συνεχώς. Πάνω από το 95% των περιπτώσεων αφορούν αδενοκαρκίνωμα του παγκρεατικού πόρου. Προηγούμενες μελέτες έχουν δείξει αύξηση της επίπτωσης του αδενοκαρκινώματος σε νεαρές γυναίκες, ενώ στους άνδρες παραμένει σταθερή.

Αύξηση του καρκίνου του παγκρέατος σε νεαρούς ενήλικες

Σύμφωνα με πρόσφατη ανάλυση δεδομένων για τον καρκίνο του παγκρέατος σε άτομα ηλικίας 15-39 ετών, παρατηρείται αύξηση της επίπτωσης, ενώ το ποσοστό θνησιμότητας παραμένει σταθερό. Η αύξηση αφορά κυρίως διαγνώσεις πρώιμου σταδίου ενδοκρινών όγκων και όχι επιθετικών αδενοκαρκινωμάτων. Αυτό πιθανώς οφείλεται στην πρόοδο των διαγνωστικών τεχνικών που εντοπίζουν μικρούς, αργά εξελισσόμενους όγκους.

Οι διαφορές μεταξύ φύλων

Η συχνότητα του καρκίνου του παγκρέατος αυξήθηκε περισσότερο στις νεαρές γυναίκες. Ωστόσο, η θνησιμότητα από καρκίνο του παγκρέατος παρέμεινε σταθερή και στα δύο φύλα. Η αύξηση της επίπτωσης αποδίδεται σε καρκίνους πρώιμου σταδίου, οι οποίοι αυξήθηκαν από 0,6 σε 3,7 ανά εκατομμύριο γυναίκες και από 0,4 σε 2,2 ανά εκατομμύριο άνδρες. Η συχνότητα εμφάνισης μικρών όγκων (κάτω από 2 cm) αυξήθηκε οκτώ φορές περισσότερο στις γυναίκες και τρεις φορές περισσότερο στους άνδρες. Δεν υπήρξε στατιστικά σημαντική αλλαγή στη συχνότητα εμφάνισης καρκίνου τελικού σταδίου σε γυναίκες ή άνδρες.

Η σημασία των διαγνωστικών εξετάσεων

Παρά την αύξηση των διαγνώσεων, η σταθερή θνησιμότητα υποδηλώνει ότι εντοπίζονται πλέον όγκοι που δεν ανιχνεύονταν παλαιότερα. Αυτό αντανακλά καλύτερες διαγνωστικές πρακτικές και όχι πραγματική αύξηση περιστατικών. Ενδεχομένως διαγιγνώσκονται σήμερα μικροί όγκοι με περιορισμένη επιθετικότητα, γεγονός που αυξάνει την πιθανότητα υπερθεραπείας όγκων που μπορεί να μην δημιουργούσαν ποτέ πρόβλημα στους ασθενείς. Η έρευνα υπογραμμίζει την ανάγκη αποφυγής υπερδιάγνωσης που μπορεί να οδηγήσει σε άσκοπες θεραπείες.

Σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό BMC Cancer, η μεγαλύτερη αύξηση στην επίπτωση του καρκίνου του παγκρέατος παρατηρήθηκε σε γυναίκες ηλικίας 18-34 ετών, με μέση ετήσια αύξηση 6,2%. Αυτή η αύξηση ήταν πολλαπλάσια σε σχέση με την ηλικιακή ομάδα 35-55 ετών (1,5%) και τα άτομα άνω των 55 ετών (0,6%). Επιπλέον, το ποσοστό αύξησης στις νεαρές γυναίκες ήταν σημαντικά μεγαλύτερο σε σχέση με τους νέους άνδρες (4%), αναδεικνύοντας διαφορά μεταξύ των φύλων.

Η ίδια μελέτη διαπίστωσε μεγαλύτερη αύξηση της επίπτωσης του καρκίνου σε νεαρές γυναίκες και σε άλλα νεοπλάσματα, όπως ο καρκίνος του στομάχου, του παχέος εντέρου και το πολλαπλούν μυέλωμα. Η μεταβολή αυτή ήταν ειδική για τα συγκεκριμένα νεοπλάσματα και όχι στο πλαίσιο μιας γενικότερης αύξησης του καρκίνου σε νέες γυναίκες, καθώς στο σύνολο των νεοπλασμάτων αλλά και σε νεοπλάσματα που αφορούν μόνο γυναίκες (καρκίνος μαστού, ωοθηκών κ.ά.) δεν διαπιστώθηκαν αντίστοιχες μεταβολές.

Οι ερευνητές επισημαίνουν την ανάγκη μελέτης παραγόντων κινδύνου σε νεαρούς ενήλικες που εμφανίζουν καρκίνο, ιδίως της παχυσαρκίας κατά την παιδική ηλικία. Ορμονικοί και γενετικοί παράγοντες μπορεί επίσης να συμβάλλουν σε αυτή τη διαφορά. Είναι σημαντικό να αναπτυχθούν προγράμματα πρώιμης διάγνωσης αυτών των καρκίνων σε νεαρούς ενήλικες που αποτελούν ομάδα υψηλού κινδύνου.