Πολλοί πρωτάρηδες ερασιτέχνες κηπουροί διστάζουν να ασχοληθούν με τη διαδικασία παραγωγής φυτών από σπόρο κυρίως επειδή δεν γνωρίζουν τις απαιτήσεις του κάθε σπόρου και τη διαδικασία σποράς. Το μυστικό είναι να γνωρίσουν τη διαδικασία βλάστησης του σπόρου, αυτό που λέγεται βλαστική ικανότητα και να θυμούνται ότι οι παράγοντες που την επηρεάζουν δρουν κυρίως στους σπόρους που συλλέγονται από τη φύση ενώ στους εμπορικούς σπόρους τα πράγματα είναι πολύ πιο απλά.
Πώς γνωρίζουν οι σπόροι ότι ήρθε η ’νοιξη; Μήπως από τον ζεστό καιρό; Αν το φύτρωμα των σπόρων επιτυγχάνεται μόνο με τον έλεγχο της θερμοκρασίας τότε γιατί οι σπόροι δεν διασπέρνονται στο τέλος της περιόδου άνθισης για να φυτρώσουν κατά τη διάρκεια των ζεστών φθινοπωρινών ημερών, ή ακόμα κατά τη διάρκεια των αλκυονίδων ημερών του Ιανουαρίου;
Οι σπόροι και τα έμβρυα που περιέχουν, έχουν αναπτύξει την ικανότητα να παραμένουν σε αδρανή κατάσταση μέχρι οι συνθήκες είναι ευνοϊκές για την ανάπτυξη τους. Το για πόσο χρονικό διάστημα οι σπόροι μπορούν να παραμείνουν σε αδράνεια ικανοί να ξαναβλαστήσουν διαφέρει από φυτό σε φυτό. Ορισμένα είδη σπόρων είναι σε θέση να βλαστήσουν λίγες μόνον εβδομάδες μετά την διασπορά, ενώ τα άλλα είδη θα γονιμοποιηθούν, μετά από εκατοντάδες χρόνια, εάν οι συνθήκες είναι κατάλληλες.
Βλαστική ικανότητα, είναι η διαδικασία κατά την οποία ένας σπόρος αρχίζει να αναπτύσσεται. Η διαδικασία αυτή ελέγχεται τόσο από εσωτερικούς όσο και εξωτερικούς παράγοντες. Οι εξωτερικοί παράγοντες περιλαμβάνουν το νερό, τη θερμοκρασία, οξυγόνο, και μερικές φορές το φως.
Τα πιο κοινά Προβλήματα στη Βλάστηση των Σπόρων:
Περίπτωση 1η: Οι σπόροι δεν βλασταίνουν
Προβλήματα στη διαδικασία της βλάστησης μπορούν να προκληθούν από διάφορους λόγους. Μερικοί από τους πιο συνηθισμένους είναι:
Λάθος θερμοκρασία. Οι σπόροι που προέρχονται από διαφορετικά είδη φυτών έχουν διαφορετικές ανάγκες θερμοκρασίας. Οι σπόροι των χειμερινών καλλιεργειών, όπως του λαχάνου, του κουνουπιδιού ή του μπρόκολου, απαιτούν αρκετά χαμηλή θερμοκρασία για να βλαστήσουν, ενώ οι σπόροι των θερινών καλλιεργειών, όπως της ντομάτας, θα βλαστήσουν καλύτερα με συνθήκες θερμοκρασίας κοντά στους 20℃. Εάν έχετε το σπορείο σας σε ένα κρύο εσωτερικό χώρο, ίσως θα πρέπει να έχετε επίσης κοντά ένα θερμαντικό σώμα, ενώ αν το έχετε σε υπαίθριο χώρο μπορείτε να το στεγάσετε σε ένα θερμοκήπιο.
Παλιοί σπόροι προηγούμενων ετών. Όταν αποθηκεύονται σωστά οι σπόροι μπορεί να έχουν αρκετά μεγάλη διάρκεια ζωής. Αλλά όσο παλιώνουν, το ποσοστό της φυτρωτικής τους ικανότητας αρχίζει να πέφτει. Για να αυξήσετε τη διάρκεια ζωής των σπόρων αποθηκεύστε τους σε ένα ψυχρό και ξηρό μέρος, όπως π.χ. σε ένα ψυγείο. Η υγρασία και η ζέστη μειώνουν σημαντικά τη διάρκεια ζωής των σπόρων σας.
Ανομοιόμορφο πότισμα. Το νερό είναι αναγκαίο για όλα τα φυτά. Στο στάδιο της φύτρωσης θα πρέπει να είστε σίγουροι ότι βρέχετε το χώμα ομοιόμορφα. Αν κάποια σημεία κρατούν πολύ νερό, υπάρχει ο κίνδυνος οι σπόροι σε αυτά τα σημεία να σαπίσουν πριν φυτρώσουν. Απ’ την άλλη, αν υπάρχουν στεγνά σημεία στο σπορείο, οι σπόροι είτε δεν θα μπορέσουν να φυτρώσουν μιας και δεν θα είναι σε θέση να απορροφήσουν νερό, είτε θα ξεραθούν προσπαθώντας.
Το βάθος φύτευσης και το φως. Όταν φυτεύετε τους σπόρους σας δώστε προσοχή στο βάθος που τους φυτεύετε. Αυτό είναι σημαντικό γιατί αν φυτευτούν πολύ βαθιά, τα φυτά θα ξεμείνουν από ενέργεια πριν φτάσουν το επίπεδο του εδάφους και δεν θα επωφεληθούν από το φως του ηλίου. Αν τα φυτέψετε πολύ ρηχά μπορεί το έντονο ηλιακό φως να ξηράνει το βλαστίδιο. Μερικοί σπόροι χρειάζονται το φως του ηλίου για να βλαστήσουν, έτσι ώστε αντί να τους καλύψετε μπορείτε απλά να πατήσετε το χώμα. Σε κάθε περίπτωση διαβάστε τη συσκευασία στην οποία προμηθεύεστε τους σπόρους για πληροφορίες εξειδικευμένες για κάθε καλλιέργεια. Ο γενικός κανόνας είναι οι σπόροι να φυτεύονται σε βάθος 1,5 φορές τη διάμετρό τους.
Περίπτωση 2η: Οι σπόροι φυτρώνουν, αλλά μετά από λίγες μέρες πεθαίνουν
Σε αυτή την περίπτωση, όλα ξεκίνησαν καλά. Οι σπόροι σας φύτρωσαν και περιμένετε τα νεαρά σπορόφυτα να μεγαλώσουν. Τότε ξαφνικά αυτά πέφτουν κάτω σαν να λιώνουν και πεθαίνουν. Αυτό ονομάζεται «τήξη φυταρίων». Μπορεί να προληφθεί παίρνοντας αυτά τα προληπτικά μέτρα:
Όχι υπερβολικό πότισμα. Η υπερβολική υγρασία επιτρέπει την ανάπτυξη μυκητολογικών ασθενειών στα νεαρά φυτά. Μόλις φυτρώσουν οι σπόροι ποτίστε τα σπορόφυτα μόνο όταν το χώμα αρχίζει να στεγνώνει. Αν μεγαλώνετε τα φυτά σε δίσκους ή αν μπορείτε να μεταφέρετε το σπορείο, καλό είναι να τα ποτίζετε από κάτω με λεκάνη νερού, χωρίς να αφήνετε το σπορείο στη λεκάνη με το νερό αφού έχει απορροφηθεί από το χώμα η κατάλληλη ποσότητα.
Μην τα έχετε σε περιορισμένο χώρο. Τα φυτά χρειάζονται χώρο για να αναπνέουν φυσιολογικά. Ένα δωμάτιο με καλή ροή αέρα και απόσταση μεταξύ των φυτών είναι αρκετά για να αναπτυχθούν χωρίς προσβολή από ασθένειες. Αν οι αποστάσεις των φυτών είναι πολύ μικρές, κάντε αραίωση απομακρύνοντας αυτά που δεν έχουν αναπτυχθεί καλά.
Ξεκινήστε το σπορείο με καθαρό κι αποστειρωμένο χώμα. Οι περισσότερες ασθένειες των σποροφύτων οφείλονται σε ασθένειες παθογόνων (φυτόφθορα,πύθιο, φουζάριο, κ.α.) που βρίσκονται σε λήθαργο στο χώμα ή στους δίσκους φύτευσης σπόρων. Πλύντε καλά και απολυμάντε τους δίσκους στους οποίους φυτεύετε κάθε χρόνο πριν τη φύτευση. Προμηθευτείτε χώμα από ένα κατάστημα γεωργικών εφοδίων, αν έχετε μεγάλο πρόβλημα με το χώμα που συχνά χρησιμοποιείτε.
Περίπτωση 3η: Όλα πήγαν καλά, αλλά τα σπορόφυτα δεν μεγαλώνουν
Οι σπόροι έχουν φυτρώσει, τα σπορόφυτα δεν έχουν ξεραθεί, αλλά δεν αναπτύσσονται. Ακριβώς όπως και με τη φύτρωση, διαφορετικά είδη σπόρων έχουν διαφορετικές ανάγκες σε αυτό το στάδιο. Ας δούμε μερικούς από τους πιο συνηθισμένους λόγους για την καχεκτική ανάπτυξη των σποροφύτων:
Έκθεση σε λάθος θερμοκρασίες. Αν κάνει πολύ κρύο, τα σπορόφυτα δεν θα αναπτυχθούν με τον ίδιο ρυθμό που θα το κάνουν σε θερμές συνθήκες. Τα φυτά των θερινών καλλιεργειών, όπως οι πιπεριές, οι ντομάτες κι οι μελιτζάνες απαιτούν θερμοκρασίες πάνω από 25℃ για να μεγαλώσουν φυσιολογικά.
Ελλείψεις θρεπτικών συστατικών. Εάν το μέσο στο οποίο ξεκινήσατε τους σπόρους σας έχει έλλειψη σε θρεπτικά συστατικά, τα σπορόφυτα δεν θα αναπτυχθούν σωστά. Να είστε σε εγρήγορση για να εντοπίσετε κάποια από τα συμπτώματα στα φυτά σας που δείχνουν ελλείψεις θρεπτικών συστατικών στο έδαφος και φροντίστε να ρίχνετε το κατάλληλο λίπασμα καθώς αυτά μεγαλώνουν.
Το υπερβολικό πότισμα. Το υπερβολικό πότισμα είναι η νούμερο ένα αιτία της καχεκτικής ανάπτυξης. Αν τα σπορόφυτά σας έχουν καχεκτική ανάπτυξη κι έχουν χλωρωτικά στίγματα πάνω τους, αυτή είναι πιθανότερη αιτία. Επίσης, τα βαριά εδάφη (πολύ συνεκτικά) εμποδίζουν τις ρίζες των φυτών να απορροφούν οξυγόνο, κάτι το οποίο τις βλάπτει και το σπορόφυτο γίνεται ευαίσθητο σε πολύ περισσότερα προβλήματα. Αφήστε το χώμα να στεγνώσει πριν κάνετε το επόμενο πότισμα και μετά το πότισμα το χώμα να γίνεται υγρό χωρίς να μουσκεύει ή να λιμνάζει το νερό από πάνω.
Περίπτωση 4η: Τα σπορόφυτα παίρνουν ύψος έχοντας σχοινοειδή εμφάνιση
Η σχοινοειδής ανάπτυξη είναι σύνηθες πρόβλημα για φυτά που ξεκινούν σε εσωτερικούς χώρους και προκαλείται από την προσπάθεια των σποροφύτων να βρουν την πηγή του φωτός. Διαβάστε στη συνέχεια μερικούς τρόπους για να κρατήσετε το ύψος των νεαρών φυταρίων και την εμφάνισή τους σε φυσιολογικό πλαίσιο:
Περιστρέψτε τους δίσκους σας. Εάν η πηγή του φωτός προέρχεται από ένα παράθυρο με νοτιοανατολικό προσανατολισμό, φροντίστε να περιστρέφετε τα φυτά σας μια ή δυο φορές την ημέρα, έτσι ώστε όλα τους να έχουν ίσο χρόνο παραμονής πιο κοντά στο παράθυρο. Ακόμα κι αν χρησιμοποιείτε τεχνητό φως ανάπτυξης, περιστρέφοντας τα φυτά που βρίσκονται στους δίσκους εξασφαλίζετε πως όλα να εκτίθενται ισόποσα ακριβώς κάτω από το φως.
Επωφεληθείτε από τις ζεστές κι ηλιόλουστες ημέρες. Εάν έξω έχει μια ζεστή ηλιόλουστη μέρα, βγάλτε τα σπορόφυτα έξω σε προστατευόμενη περιοχή για λίγες ώρες. Θα επωφεληθούν από την άμεση ηλιακή ακτινοβολία, όπως επίσης θα σκληραγωγηθούν στις εξωτερικές συνθήκες του περιβάλλοντος.
Χρησιμοποιήστε τεχνητό φως παράλληλα με το φως του ήλιου που εισέρχεται από το παράθυρο για να αυξήσετε τη διάρκεια κατά την οποία τα σπορόφυτα εκτίθενται στο φως.
Αραιώστε τα σπορόφυτα. Όσο πιο πυκνά είναι τα φυτά πάνω στο σπορείο, τόσο περισσότερο θα πρέπει να ανταγωνιστούν για φως. Αφαιρώντας τα πιο καχεκτικά θα τα διευκολύνεται.
Πηγή Βλαστική ικανότητα.Τι χρειάζονται οι σπόροι για να φυτρώσουν.
Κοινοποιήστε: