O «νούμερο ένα» καταζητούμενος από το Κρεμλίνο μετά την επιχείρηση «Spiderweb»
Δεν ήταν έκπληξη για όσους γνωρίζουν τον Βασίλ Μαλιούκ, τον επικεφαλής της Υπηρεσίας Ασφαλείας της Ουκρανίας (SBU), ότι η δήλωσή του για την επιτυχή ολοκλήρωση της επιχείρησης «Spiderweb» είχε έντονο χαρακτήρα και αποφασιστικότητα.
Οι τολμηρές επιθέσεις με drones σε απομακρυσμένες ρωσικές στρατιωτικές βάσεις που φιλοξενούν στρατηγικά βομβαρδιστικά χαρακτήρισε «βαρύ πλήγμα στην ισχύ της Ρωσίας», τονίζοντας πως οι επιχειρήσεις αυτές θα συνεχιστούν όσο η Μόσχα εξακολουθεί να τρομοκρατεί τους Ουκρανούς με πυραύλους και drones Shahed.
Με τη χαρακτηριστική εμφάνιση ενός σκληροτράχηλου άνδρα — ξυρισμένο κεφάλι και μυώδης κορμί, θυμίζοντας περισσότερο μπράβο νυχτερινής ζωής παρά κρατικό αξιωματούχο — ο 42χρονος πρώην πυγμάχος και αρσιβαρίστας Μαλιούκ ηγείται της SBU από το 2022, όταν ανέλαβε τη θέση μετά την απόλυση του προκατόχου του Ιβάν Μπακάνοφ, παιδικού φίλου του προέδρου Ζελένσκι, λόγω αμφισβητούμενης απόδοσης. Από τότε, η υπηρεσία γνώρισε σημαντική ανασυγκρότηση και επιτυχίες.
Μια από τις πιο χαρακτηριστικές στιγμές που τράβηξαν τα φώτα της δημοσιότητας ήταν η σύλληψη του Ντμίτρι Κοζιούρα, επικεφαλής του τμήματος αντιτρομοκρατίας της SBU, ο οποίος κατηγορήθηκε ως διπλός πράκτορας της Ρωσίας — η φωτογραφία που δείχνει τον Μαλιούκ να τον κρατάει σφιχτά από τον λαιμό έγινε viral, δείχνοντας την αποφασιστικότητα και τη σωματική του παρουσία.
Ο Μαλιούκ δεν διστάζει να εκφράζει με σκληρότητα την άποψή του: μετά από την απόπειρα δολοφονίας του Ρώσου παραστρατιωτικού ηγέτη Ζαχάρ Πριλέπιν, σχολίασε χωρίς περιστροφές τα σοβαρά τραύματα που υπέστη ο τελευταίος, επισημαίνοντας μάλιστα με ξηρό χιούμορ ότι είναι «θέλημα Θεού να συνεχίσει να ζει».
Η SBU υπό την ηγεσία του έχει καινοτομήσει τεχνολογικά, με την ανάπτυξη και χρήση θαλάσσιων drones «Sea Baby», τα οποία ευθύνονται για επιθέσεις σε 11 ρωσικά στρατιωτικά πλοία, πιέζοντας δραστικά τον στόλο της Μαύρης Θάλασσας. Όμως η μεγαλύτερη αναταραχή προκλήθηκε από τις επιθέσεις της 1ης Ιουνίου, όταν 117 drones απογειώθηκαν ταυτόχρονα, πλήττοντας ρωσικές βάσεις βαθιά εντός του εδάφους της Ρωσίας, χωρίς υποστήριξη από δυτικά όπλα, προκαλώντας μεγάλο ψυχολογικό πλήγμα.
Η επιτυχία αυτή άλλαξε τη δυναμική των ειρηνευτικών συνομιλιών στην Κωνσταντινούπολη και προκάλεσε ακόμη και τηλεφωνική συνομιλία ανάμεσα στον Βλαντιμίρ Πούτιν και τον Ντόναλντ Τραμπ, με τον Ρώσο πρόεδρο να απειλεί με αντίποινα, τα οποία ήρθαν άμεσα με επιθέσεις στην πρωτεύουσα Κίεβο.
Ποιος όμως είναι ο άνθρωπος που έχει καταφέρει να γίνει προσωπικό στοίχημα για τη Μόσχα;
«Είναι σαν μπουλντόγκ», περιγράφει ανώτερος ουκρανός αξιωματούχος που έχει συνεργαστεί μαζί του. «Δεν είναι διανοούμενος, δεν σκέφτεται πολύ — απλά παίρνει αποφάσεις και προχωρά. Δεν είναι κακός άνθρωπος, κάτι που είναι σπάνιο για αυτούς που ηγούνται τέτοιων οργανισμών. Δεν θέλει να βλάψει κανέναν χωρίς λόγο, αλλά γνωρίζει πότε πρέπει».
Γεννημένος στην πόλη Κοροστίσιβ, 130 χιλιόμετρα δυτικά του Κιέβου, ο Μαλιούκ ήταν αποφασισμένος να ακολουθήσει καριέρα στην SBU από την εφηβεία του. Εγγράφηκε στα 17 στην ακαδημία της υπηρεσίας και αποφοίτησε το 2005 με πτυχίο νομικής, ενώ παράλληλα διακρίθηκε στον αθλητισμό, ιδιαίτερα στο μποξ και την αρσιβαρία. Ήρεμος αλλά πειθαρχημένος από νεαρή ηλικία, πίστευε ότι ο αθλητισμός του έδινε οργάνωση και δύναμη.
Σε αντίθεση με αντίστοιχες υπηρεσίες σε Δυτικές χώρες, η SBU αναλαμβάνει μυστικές επιχειρήσεις που καλύπτουν τομείς πέρα από την παραδοσιακή αστυνομία ή τις ειδικές δυνάμεις. Ο Μαλιούκ ξεκίνησε την καριέρα του καταπολεμώντας τη διαφθορά και το οργανωμένο έγκλημα, ενώ το 2019 ανέλαβε αναπληρωτής επικεφαλής στην περιοχή Ζιτόμιρ, όπου και γνώρισε τον πρόεδρο Ζελένσκι, κερδίζοντας την εμπιστοσύνη του με τη δράση του ενάντια σε παράνομες δραστηριότητες όπως η εξόρυξη κεχριμπαριού.
Παρά μια σύντομη περίοδος στο υπουργείο Εσωτερικών, ο Μαλιούκ επέστρεψε γρήγορα στην SBU μετά την ρωσική εισβολή το 2022, βρίσκοντας μια υπηρεσία διαβρωμένη από προδότες και χαφιέδες, τους οποίους άρχισε να απομακρύνει με την επιχείρηση Spiderweb. Παρά το γεγονός ότι δεν διέρρευσε καθόλου, η επιχείρηση κατέδειξε την αποφασιστικότητά του να καθαρίσει την υπηρεσία και να την καταστήσει αποτελεσματική.
Παράλληλα, ο Μαλιούκ φροντίζει προσωπικά τη μονάδα Άλφα, που πραγματοποιεί κρίσιμες αποστολές τόσο στην πρώτη γραμμή όσο και στο παρασκήνιο. Από τον Φεβρουάριο 2022, η SBU υπό την ηγεσία του αναφέρεται ότι έχει συμβάλει στην καταστροφή χιλιάδων ρωσικών αρμάτων μάχης, θωρακισμένων οχημάτων, αεροσκαφών και στρατιωτικών εγκαταστάσεων.
Αν και η ιδέα της επιχείρησης Spiderweb δεν ήταν προσωπική του εφεύρεση, ο Μαλιούκ είχε την κρίση και την εμπιστοσύνη του προέδρου για να την προωθήσει και να τη φέρει σε πέρας, συχνά αγνοώντας τις συμβατικές ιεραρχίες και προωθώντας νέους, τολμηρούς πράκτορες.
Ο στρατιωτικός δημοσιογράφος Γιούρι Μπουτούσοφ τον χαρακτηρίζει ως έναν ηγέτη που «θέλει να κερδίσει τον πόλεμο και όχι να ασχοληθεί με εσωτερικές πολιτικές και φατριασμούς», προσθέτοντας πως δίνει «ελευθερία δράσης και πόρους σε πολύ αποφασιστικούς και υπεύθυνους νέους ηγέτες».
Παρά τη δημόσια έκθεση ορισμένων επιχειρήσεων, φαίνεται πως ο Μαλιούκ κρατά μια σχετική σιωπή στις εσωτερικές ενημερώσεις, προτιμώντας να μιλά μόνο όταν χρειάζεται, ενώ αναγνωρίζει πως η εξουσία δεν τον έχει αλλάξει.
«Όταν βλέπει προβλήματα στους υφισταμένους, γίνεται σκληρός, αλλά γενικά είναι εποικοδομητικός και δίνει τον χρόνο που χρειάζεται για να πετύχουν», λέει άλλος αξιωματούχος της SBU. «Η carta blanche που έχει κερδίσει δεν είναι δεδομένη — πρέπει συνεχώς να την αξίζει».
Ο Βασίλ Μαλιούκ αποτελεί, λοιπόν, το πρόσωπο πίσω από την ανασυγκρότηση και τις τολμηρές επιχειρήσεις της SBU, που όχι μόνο κρατούν σε εγρήγορση τη Ρωσία αλλά αλλάζουν το τοπίο του πολέμου, με τον ίδιο να αποδεικνύεται ένας σκληρός αλλά δίκαιος ηγέτης σε καιρούς κρίσης.
*Με πληροφορίες από τον Guardian
Κοινοποιήστε: