«Έφυγε» η Ροζίτα Σώκου (videos)

Έφυγε από τη ζωή η δημοσιογράφος, συγγραφέας και μεταφράστρια Ροζίτα Σώκου, η οποία νοσηλευόταν εδώ και λίγες ημέρες με κορονοϊό. Τη δυσάρεστη είδηση γνωστοποίησε νωρίς το απόγευμα της Τρίτης η κόρη της, Ιρένε Μαραντέι, η οποία έγραψε στο Facebook:

«Σήμερα Τρίτη 14 Δεκεμβρίου στις 8.35 π.μ. πέθανε η μητέρα μου Ροζίτα Σώκου, στο νοσοκομείο Αλεξάνδρα όπου νοσηλευόταν εδώ και λίγες ημέρες με κορωνοϊό.

Σύμφωνα με την επιθυμία της, θα γίνει αποτέφρωση σε κλειστό κύκλο χωρίς συμμετέχοντες και αργότερα που θα έχω γίνει και γω καλά, θα κάνουμε ένα πάρτυ με τους φίλους για το σκόρπισμα της τέφρας και το κατευόδιο.

Γεννημένη στις 9.9.1923, είχε πρόσφατα γιορτάσει τα 98α της γενέθλια και είχε μόλις ολοκληρώσει τη 2η, επαυξημένη και βελτιωμένη έκδοση της μνημειώδους αυτοβιογραφίας της με τίτλο “Ο αιώνας της Ροζίτας”. Τον αιώνα βέβαια δεν τον έφτασε, αλλά καλύτερα για κείνη,  γιατί ήταν ήδη πολύ κουρασμένη και ταλαιπωρημένη.

Λυπάμαι που δεν μπόρεσε να έχει έναν ήσυχο θάνατο στο σπίτι της, με τους δικούς της ολόγυρα. Αλλά τα πράγματα δεν έρχονται πάντα όπως τα θέλουμε.

Δεν σας γράφω περισσότερα γιατί κι εγώ είμαι σε δύσκολη κατάσταση στο νοσοκομείο. Μη γράψετε πολλές κακίες και ανακρίβειες αν μπορείτε. Αυτά πονάνε πολύ. Στο κανάλι Ροζίτα Σώκου στο youtube θα βρείτε ενδιαφέρον και χρήσιμο υλικό.

Ιρένε Μαραντέι

Σημείωση. Μη με παίρνετε τηλέφωνο και μη στέλνετε μηνύματα. Δεν μπορώ να απαντήσω.»

Όπως αναφέρει η wikipedia, η Ροζίτα Σώκου γεννήθηκε στις 9 Σεπτεμβρίου 1923 στην Πλάκα της Αθήνας και μεγάλωσε στο Ψυχικό. Ήταν κόρη του δημοσιογράφου, θεατρικού συγγραφέα και εκδότη Γεωργίου Σώκου και της Τιτίκας Μιχαηλίδου, με καταγωγή από τη Σμύρνη. Παρακολουθούσε από νηπιακής ηλικίας μαζί με τον παππού της Φώτη Μιχαηλίδη, μανιώδη θεατρόφιλο και κινηματογραφόφιλο, τις κινηματογραφικές ταινίες και θεατρικές παραστάσεις που παίζονταν στην Αθήνα. Διατήρησε τις ιδιόχειρες προσωπικές της κριτικές από την εποχή του Γυμνασίου.

Το 1937 πέθανε ο πατέρας της ύστερα από μακρόχρονη ασθένεια και εκείνη ξεκίνησε να εργάζεται ως μεταφράστρια και καθηγήτρια ξένων γλωσσών. Το 1957 παντρεύτηκε τον Ιταλό δημοσιογράφο Μάνλιο Μαραντέι (Manlio Maradei) και αναχώρησε για την Ιταλία. Το 1958 απέκτησε την κόρη της Ιρένε και το 1961 επέστρεψε μαζί της στην Ελλάδα. Έχει δύο εγγόνια, τον Τανκρέντι-Εμίλιο (1993) και τη Λαβίνια-Φαρίντα (1997).

Τελείωσε το Αρσάκειο Γυμνάσιο Θηλέων, τις τάξεις του Γαλλικού Ινστιτούτου Αθηνών με δάσκαλο τον Ροζέ Μιλλιέξ και πήρε το Cambridge Diploma of English Studies από το Βρετανικό Συμβούλιο. Μόλις ολοκλήρωσε το σχολείο, έδωσε εξετάσεις στη Σχολή Καλών Τεχνών. Άφησε τη σχολή μόλις γνώρισε τον Γιάννη Τσαρούχη και ίδρυσε μαζί του έναν ερασιτεχνικό όμιλο. Στα χρόνια της γερμανικής κατοχής παρακολουθούσε μαθήματα στη θεατρική σχολή του Βασίλη Ρώτα. Καθηγητές της υπήρξαν εκτός από τον ίδιο ο γλύπτης Απάρτης, η θεατρολόγος Σοφία Μαυροειδή-Παπαδάκη, ο Γιαννούλης Σαραντίδης στη θεατρική τέχνη, ο σκηνογράφος και ζωγράφος Τσαρούχης, ο ενδυματολόγος Αντωνάκης Φωκάς. Ορισμένοι από τους συμμαθητές της ήταν: οι τρεις αδελφοί Ξενάκη (Γιάννης, Ιάσων και Κοσμάς), ο Νίκος Γεωργιάδης, ο Μίνως Αργυράκης, ο Μίνως Βολανάκης, ο Μάνος Ζαχαρίας. Μετά την απελευθέρωση πήγε στην Αγγλία, όπου παρακολούθησε έναν θερινό κύκλο μαθημάτων με θέμα τη λογοτεχνία του 20ού αιώνα στο κολλέγιο Lady Margaret Hall του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης.

Υπήρξε μια από τις πρώτες Ελληνίδες γυναίκες δημοσιογράφους. Άρχισε να ασχολείται επαγγελματικά με την κινηματογραφική κριτική το 1946. Εργάστηκε στο περιοδικό Χόλυγουντ, στις εφημερίδες “Οι καιροί” (1948-1950), “Ανεξαρτησία” (1949), “Βραδυνή” (1949-1955) και συγχρόνως στην Athens News (1952-1980). Το 1953 η Ελένη Βλάχου, που ως τότε έγραφε η ίδια την κινηματογραφική κριτική της Καθημερινής, της παρέδωσε τη στήλη, την οποία η Σώκου διατήρησε για αρκετά χρόνια, συνεργαζόμενη και με τα περιοδικά “Εκλογή” και “Εικόνες”.

Όταν έναν χρόνο αργότερα πήγε στην Ιταλία, διατήρησε τη συνεργασία της με την Ελένη Βλάχου στο περιοδικό “Εκλογή”. Εκεί γνώρισε τον γελοιογράφο Γιάννη Κυριακόπουλο (κατά κόσμον ΚΥΡ), τον οποίο σύστησε στην Ελένη Βλάχου. Επιστρέφοντας το 1961 στην Ελλάδα, στήριξε τη δημιουργία της Μεσημβρινής (1961-1965).

Συνεργάστηκε επί χρόνια με την Ταινιοθήκη της Ελλάδος, γράφοντας φυλλάδια και παρουσιάζοντας ταινίες πριν από τις Κυριακάτικες προβολές τους.

Συνεργάστηκε στη δημιουργία του περιοδικού του Γιάννη Πουρνάρα “Επίκαιρα”, καθώς και στο “Πρώτο”. Το 1968 πήγε για λογαριασμό του τελευταίου σε αποστολή στη Σοβιετική Ένωση και στο Χόλυγουντ.

Από το 1969 έως το 2005 διήρκεσε η συνεργασία της με την εφημερίδα Ακρόπολη. Από το 1970 προστέθηκε και η Απογευματινή. Έγραφε κριτική κινηματογράφου, θεάτρου, μπαλέτου. Διατηρούσε διάφορες προσωπικές σελίδες με χρονογραφήματα, πορτρέτα καλλιτεχνών ή αναμνήσεις, καθώς και ανταποκρίσεις από κινηματογραφικά και θεατρικά φεστιβάλ. Στις ανταποκρίσεις της έδινε αγώνα να βοηθήσει ταλαντούχους δημιουργούς που θεωρούσε ότι αδικούνταν από το κατεστημένο. Σε σειρές άρθρων συχνά καταπιανόταν με τολμηρά για τη δεκαετία του ’70 θέματα, όπως η ομooφυλοφιλία.

Για ένα διάστημα έγραφε στο Έθνος της Κυριακής και στον Κόσμο του Επενδυτή. Επί χρόνια διατηρούσε σελίδα στο περιοδικό Παιδί και Νέοι γονείς. Από το 1984 έως το 2006 ανέλαβε μια σελίδα στο εβδομαδιαίο περιοδικό Τηλέραμα, όπου προσπαθούσε να δώσει λύσεις στα προβλήματα που της έθεταν οι αναγνώστες.

Είχε τη δική της εκπομπή με συνεντεύξεις διάσημων και άσημων που μιλούσαν για τα θετικά και τα αρνητικά του επαγγέλματός τους. Είχε ακόμα μία εκπομπή ποικίλης ύλης μαζί με τον Κώστα Φέρρη με τίτλο “Λίθοι και κέραμοι”.

Στην τηλεόραση έγινε γνωστή με την εκπομπή ταλέντων “Να η ευκαιρία”, που σημείωσε μεγάλη τηλεθέαση (1977-1983), ως μέλος της κριτικής επιτροπής, όπου ξεχώριζε για την καλλιέργεια και την αμεσότητά της.

Το 1992-1993 είχε εκπομπή στο Νew Channel με τίτλο “Οι επισκέπτες της νύχτας”. Υποδεχόταν προσωπικούς φίλους, επώνυμους και ανώνυμους, για μια απρογραμμάτιστη κουβεντούλα στο σαλόνι του σπιτιού της.

Το 1995-1996 εμφανιζόταν μία φορά την εβδομάδα στον Πρωινό καφέ του ΑΝΤ1.

Το 1997 το Κανάλι 5 επιχείρησε να αναβιώσει την επιτυχία του “Να η ευκαιρία” σε μια εβδομαδιαία εκπομπή παρουσίασης ταλέντων με τίτλο “Όνειρα στο φως” συγκεντρώνοντας τους: Σώκου, Κατσαρό, Ντάριο μαζί με νέους συνεργάτες.

Όλο αυτό το διάστημα η Σώκου είχε εμφανίσεις σε διάφορες εκπομπές, ακόμα και στη διαδικτυακή τηλεόραση, εκφράζοντας την άποψή της άφοβα, συχνά προκαλώντας θύελλα αντιδράσεων. 

Γνώριζε αγγλικά, γαλλικά και ιταλικά. Είχε μεταφράσει βιβλία, αλλά και τη σειρά “Κόρτο Μαλτέζε” του Ούγκο Πρατ. Είχε μεταφράσει, επιμεληθεί και συμπληρώσει το δίτομο έργο” Κινηματογράφος” του εκδοτικού οίκου Πάπυρος-Λαρούς. Έτρεφε ιδιαίτερη αγάπη για την επιστημονική φαντασία.

Το 1974 άρχισε η ενασχόλησή της με το θέατρο γράφοντας “Το πορτραίτο του Ντόριαν Γκρέϋ” του Όσκαρ Ουάϊλντ και διασκευάζοντας το έργο “Λεντς” για το Θέατρο Έρευνας του Δημήτρη Ποταμίτη. Αργότερα μετέφρασε τα έργα: “Σοκ” του Σαμ Σέπαρντ και “Με θέα τη θάλασσα” του Έντουαρντ Άλμπι, που ανέβηκαν το 1995 και 1996 αντίστοιχα στο θέατρο του Γιώργου Μεσσάλα. 

Συνεργάστηκε με την κόρη της στη μετάφραση του έργου “Συγκομιδή” της Μάντζουλα Παντμανάμπαν, που πήρε το 1998 το πρώτο βραβείο στον Διεθνή Διαγωνισμό Θεάτρου του Ιδρύματος Α. Ωνάση και της “Ιεζάβελ” του Ζαν Ανούιγ, που ανέβασε ο θίασος Τζένης Ρουσσέα το 1999. Το 1999-2000 ξαναπαρουσιάστηκε το “Πορτραίτο” του Ντόριαν Γκρέϋ, αυτή τη φορά από τον θίασο του Στράτου Τζώρτζογλου.

Είχε γράψει και δημοσιεύσει μονογραφίες για πρωταγωνιστές στο χώρο της τέχνης: Νουρέγεφ (1983), Αναστάσιος (1985), Νουρέγεφ – όπως τον γνώρισα (2003), Ο Μάριος κι εγώ (2005).. Επίσης το θεατρικό έργο Quai Voltaire (1991), εμπνευσμένο από τη ζωή της στο Παρίσι κοντά στον Ρούντολφ Νουρέγιεφ. Το 2014 άρχισε να ετοιμάζει, σε συνεργασία με την κόρη της, την αυτοβιογραφία της με τίτλο “Τα χρόνια της Ροζίτας”.

Μεταξύ 2006 και 2009 δίδαξε Ιστορία Θεάτρου στη δραματική σχολή Μέλισσα της Έλντας Πανοπούλου και μετέπειτα στη δραματική σχολή του Πειραϊκού Συνδέσμου.

• Το 1986 τιμήθηκε από τη Γαλλική Κυβέρνηση με το παράσημο του Ιππότη του Τάγματος Γραμμάτων και Τεχνών (Chevalier de l’ Ordre des Arts et des Lettres) για τις υπηρεσίες της στον κινηματογράφο.

• Το 1988 το Ίδρυμα Μπότση της απένειμε βραβείο για την προσφορά της στη δημοσιογραφία.

• Το 2009 η ΕΣΗΕΑ την τίμησε για την καταξιωμένη δημοσιογραφική της πορεία, το επαγγελματικό ήθος της και την προσφορά της στον κλάδο.

• Το 2009 βραβεύτηκε στην τιμητική εκδήλωση “Από το 1 στο 50”: Το 50ό Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης συναντά την 1η Εβδομάδα Ελληνικού Κινηματογράφου στο πλαίσιο της 50ής επετειακής διοργάνωσης, ανάμεσα σε άλλα πρόσωπα που σηματοδότησαν την ίδρυση και εξέλιξη του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης.

Με πληροφορίες από: wikipedia