Έκρηξη ηφαιστείου στην Ισλανδία: Σε κατάσταση συναγερμού το Ρέικιαβικ – Γιατί ανησυχούν οι ειδικοί

Η απειλή των τοξικών αερίων και η ανησυχία για τον κρίσιμο σταθμό παραγωγής ενέργειας βόρεια του Γκρίνταβικ – Δείτε live τα ποτάμια λάβας

Όταν, το 1883, εξερράγη το ηφαίστειο Κρακατόα στην Ινδονησία, ο ήχος της έκρηξης ήταν τόσο δυνατός (στα 180 ντεσιμπέλ, ο δυνατότερος που έχει καταγραφεί στη Γη) που ακούστηκε 4.800 χιλιόμετρα μακριά, σαν κανονιοβολισμός. Έσπασε τύμπανα ανθρώπων που βρίσκονταν 160 χιλιόμετρα μακριά. Ο ήχος έκανε τον γύρο της γης τέσσερις φορές. Στη δύση του 2023, η έκρηξη του ηφαιστείου στο Γκρίνταβικ της Ισλανδίας, ακούστηκε «σαν να κόπηκε η γη στα δύο», όπως περιγράφουν οι επιστήμονες.

Με τη γη να μη σταματάει να δονείται, καθώς χθες καταγράφηκαν περισσότεροι από 300 σεισμοί στην περιοχή του ηφαιστείου, πίδακες λάβας και καπνού εκτοξεύθηκαν σε ύψος που έφτανε τα 500 μέτρα και, αφού η πόλη του Γκρίνταβικ που βρισκόταν πάνω από τα «ποτάμια» του ηφαιστείου έχει εκκενωθεί, οι επιστήμονες τώρα στρέφουν την προσοχή τους στην ένταση και τη χρονική έκταση του ηφαιστείου.

Δείτε live από την έκρηξη του ηφαιστείου:

Νωρίτερα, ωστόσο, σήμερα το πρωί, η πρωτεύουσα της Ισλανδίας, Ρέικιαβικ, βρίσκεται σε κατάσταση συναγερμού. Η πόλη μπορεί να μην κινδεύει από το μάγμα του ηφαιστείου, κινδυνεύουν όμως οι κάτοικοί της από τις τεράστιες ποσότητες τοξικών αερίων που εκλύει. Η μετεωρολογική υπηρεσία της χώρας ανακοίνωσε ότι ένα μέρος των -τοξικών- κανών μπορεί να φτάσει σήμερα στο Ρέικιαβικ (βρίσκεται σε απόσταση περίπου 30 χιλιομέτρων από το ηφαίστειο), θέτωντας τις Αρχές σε κατάσταση ετοιμότητας.

Πίσω στο Ρίγκαβικ, τώρα, οι αξιωματούχοι δηλώνουν ότι το ξέσπασμα του ηφαιστείου Σουντνούκαγκιγκαρ που έδωσε τα πρώτα σημάδια ότι πρόκειται να εκραγεί τον Οκτώβριο αλλά συσσώρευε ενέργεια εδώ και περίπου έναν χρόνο, ίσως να μην έχει ακόμα κορυφωθεί. Παρά το γεγονός ότι η έκρηξη δείχνει σημάδια ύφεσης, η επικεφαλής του Τμήματος Φυσικών Κινδύνων της Μετεωρολογικής Υπηρεσίας της Ισλανδίας, Κριστίν Γιονστντότιρ, λέει ότι ο μεγαλύτερος κίνδυνος είναι το άνοιγμα νέων ρωγμών. Οι τοπικές αρχές έχουν εκδώσει χάρτη εκτίμησης κινδύνου, βάσει του οποίου το Γκρίνταβικ κινδυνεύει, αλλά για τις επόμενες μέρες δεν θα καλυφθεί από ποτάμια λάβας. Αναμένεται ωστόσο να ανοίξουν νέες ρωγμές, μέσα από τις οποίες θα εκτοξευθεί λάβα και τοξικά αέρια.

Οι επιστήμονες λένε ότι στην πραγματικότητα δεν γνωρίζουν πόσο καιρό θα διαρκέσει η εκτόξευση λάβας, καθώς το ηφαίστειο μπορεί να συνεχίσει να «βρυχάται» για μέρες, ή ακόμα και για μήνες. «Το γεγονός ότι η δραστηριότητα μειώνεται ήδη, δεν αποτελεί ένδειξη για το πόσο θα διαρκέσει η έκρηξη, αλλά μάλλον ότι η έκρηξη φτάνει σε μια κατάσταση ισορροπίας», αναφέρουν. Σύμφωνα με τους ίδιους, οι μεγαλύτερες και πιο έντονες εκρήξεις τείνουν να έχουν μικρότερη διάρκεια, ενώ αν ο ρυθμός ροής περιορίζεται, η εκτόξευση λάβας μπορεί να συνεχιστεί για μεγαλύτερο διάστημα. Προς το παρόν, το γεγονός ότι το ηφαίστειο δεν παράγει στάχτη, σημαίνει ότι δεν επηρεάζονται οι αεροπορικές μεταφορές, όπως έκανε πριν από 13 χρόνια, η έκρηξη ενός ηφαιστείου στην Ισλανδία, του Εϊγιαφιαλαγιοκούλ γέμισε με τέφρα τον ουρανό της Ευρώπης, φέρνοντας χάος στις αεροπορικές μεταφορές. Το διεθνές αεροδρόμιο Κέφλαβικ βρίσκεται εκεί κοντά, όμως παραμένει ανοικτό. Η Μπλε Λιμνοθάλασσα (Blue Lagoon), ένα δημοφιλές για τους τουρίστες γεωθερμικό σπα έκλεισε στο μεγαλύτερο τμήμα του από τότε που ξεκίνησε η σεισμική δραστηριότητα.

Το ηφαίστειο, το οποίο δεν έχει τον τύπο έκρηξης, αλλά ρήγματος (μήκους 4 χιλιομέτρων) από το οποίο ξεχύνεται λάβα, απειλεί και να βυθίσει στο σκοτάδι το μεγαλύτερο μέρος της Ισλανδίας. Αυτό γιατί, όπως εξήγησε και ο υπουργός Εξωτερικών της Ισλανδίας, Μπιάρνι Μπενέντικτσον, υπάρχει ανησυχία για έναν «κρίσιμο σταθμό παραγωγής ενέργειας» βόρεια του Γκρίνταβικ. Πρόκειται για έναν από τους 5 γεωθερμικούς σταθμούς παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας της χώρας.

Οι αρχές έχουν προσπαθήσει να τον «θωρακίσουν», χτίζοντας ένα γιγαντιαίο τείχος γύρω από το εργοστάσιο. Το φράγμα που έχει σκοπό να σταματήσει τη λάβα αν φτάσει στο εργοστάσιο, φτιάχτηκε με υλικά τα οποία θα μπορούσαν να μεταφερθούν με 20.000 φορτηγά, ανέφερε η κυβέρνηση της Ισλανδίας.

Η έκρηξη ήταν «πολύ μεγαλύτερη από αυτές που είχαμε τα τελευταία τρία χρόνια», τις οποίες χαρακτήρισε «τουριστικές εκρήξεις. Δεν συνηθίζεις αυτές τις εκρήξεις. Τις βρίσκουμε επίσης εξαιρετικά όμορφες και αισθάνεσαι δέος όταν βλέπεις τη γη να ανοίγει και να βγαίνει φωτιά και καπνός. Μερικές φορές αναφερόμαστε ως το νησί της φωτιάς και του πάγου», δήλωσε ο κ. Μπεντεντικτσον.

Ο υπουργός τόνισε ότι αν η λάβα συνεχίσει να κινείται με τον σημερινό ρυθμό για άλλη μια ημέρα, θα συναντήσει φράγματα ύψους 15 μέτρων και πολύ μεγάλου πλάτους που έχει υψώσει η κυβέρνηση κοντά στο Γκρινταβικ, τα οποία έχουν δημιουργήσει έναν «κύκλο γύρω από τις υποδομές».

Η Ισλανδία φιλοξενεί 33 ενεργά ηφαιστειακά συστήματα, τον μεγαλύτερο αριθμό στην Ευρώπη και η έκρηξη του συγκεκριμένου έχει ανοίξει συζητήσεις για το χάος που θα μπορούσε να προκαλέσει η έκρηξη ηφαιστείων σε διάφορα σημεία του κόσμου. Από το «πάγωμα» των αεροπορικών μεταφορών, μέχρι το «κλείσιμο» των ναυτιλιακών δρόμων, ακόμα και την αλλαγή του κλίματος- εάν σκεφτεί κανείς ότι η έκρηξη του Κρακατόα είχε προκαλέσει ένα ολόκληρο έτος χειμώνα, καθώς η ηφαιστειακή τέφρα εμπόδιζε την ηλιακή ακτινοβολία, ρίχνοντας τη μέση θερμοκρασία της γης κατά 0,6 βαθμούς Κελσίου. Και φυσικά, αν το ηφαίστειο στο Ρίγκαβικ δεν είναι ικανό να αλλάξει τη γεωγραφία της γης και να αλλάξει την ιστορία (όπως έκανε το ηφαίστειο της Σαντορίνης πριν από 3.600 χρόνια που κατέστρεψε τη Στρογγύλη και εξαϋλωσε τον Μινωϊκό πολιτισμό από το τσουνάμι που προκάλεσε), ή ακόμα και την περιστροφή της, στον πλανήτη υπάρχουν δεκάδες ηφαίστεια που έχουν το μέγεθος και τη δύναμη να εκτοξεύσουν τρόμο και φρίκη. Από υπερηφαίστεια (εντάσεως άνω της κλίμακας 8) όπως το Γέλοουστοουν των ΗΠΑ, στο Μαούνα Λόα της Χαβάη, την Αίτνα, το Ποποκατέπλ στο Μεξικό, το Φούτζι της Ιαπωνίας, το Όχος ντελ Σαλάδο στη Νότια Αμερική και το Κιλιμάντζαρο στην Τανζανία…

Πηγή: protothema.gr