Γκρενέλ, Κούσνερ, Μπλαγκόγιεβιτς και άλλοι γνωστοί και «μη εξαιρετέοι» αναμένεται να στελεχώσουν το επιτελείο του νέου Αμερικανού προέδρου για τα Βαλκάνια.
Με τον τίτλο «The Deal Maker in Chief is Back», οι New York Times υποδέχθηκαν την επιστροφή του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο. Οι πρώτες κινήσεις του στον τομέα της εξωτερικής πολιτικής δείχνουν ότι η νέα του θητεία θα επικεντρωθεί στη σύναψη συμφωνιών. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η στρατιωτική βοήθεια προς την Ουκρανία, η οποία ενδέχεται να συνεχιστεί, αλλά με αντάλλαγμα την πρόσβαση σε πολύτιμες πρώτες ύλες, όπως το λίθιο και οι σπάνιες γαίες.
Παράλληλα, σχεδιάζονται επενδυτικές κινήσεις στην αγορά ακινήτων, με τον Τραμπ να προωθεί την ιδέα της μετατροπής της Γάζας σε «Ριβιέρα της Μέσης Ανατολής» και να εμπλέκεται σε έργα στη Σερβία.
Το σχέδιο για την ανέγερση ενός Trump Tower στο Βελιγράδι, που είχε πρωτοπαρουσιαστεί το 2012 αλλά παρέμενε ανενεργό, αναβιώνει μετά από 13 χρόνια. Καθοριστικός παράγοντας σε αυτή την εξέλιξη είναι ο Ρίτσαρντ Γκρενέλ, πρώην απεσταλμένος των ΗΠΑ στα Δυτικά Βαλκάνια και στενός συνεργάτης του Τραμπ. Ο Γκρενέλ είχε καλλιεργήσει στενές σχέσεις με τον πρόεδρο της Σερβίας, Αλεξάνταρ Βούτσιτς, και τον πρώην πρέσβη της Σερβίας στις ΗΠΑ, Μάρκο Τζούριτς.
Η συμφωνία για το νέο Trump Tower ολοκληρώθηκε τον Μάρτιο του 2024, με τη συμμετοχή της σερβικής κυβέρνησης, του γαμπρού του Τραμπ, Τζάρεντ Κούσνερ, και Αράβων επενδυτών. Το σχέδιο προβλέπει τη μετατροπή του παλαιού Γενικού Επιτελείου Στρατού της Σερβίας σε πολυτελές ξενοδοχειακό συγκρότημα, ενώ στον ίδιο χώρο θα ανεγερθεί μνημείο αφιερωμένο στα θύματα των νατοϊκών βομβαρδισμών του 1999. Ο προϋπολογισμός του έργου ανέρχεται σε 500 εκατομμύρια ευρώ, καθιστώντας το τον πέμπτο Trump Tower παγκοσμίως, μετά από εκείνους στη Νέα Υόρκη, το Σικάγο, τη Μανίλα και την Κωνσταντινούπολη.
Μια άλλη αμφιλεγόμενη επιλογή του Τραμπ είναι ο πιθανός διορισμός του Ροντ Μπλαγκόγιεβιτς ως πρέσβη των ΗΠΑ στο Βελιγράδι. Ο πρώην κυβερνήτης του Ιλινόις, σερβικής καταγωγής, είχε καθαιρεθεί και καταδικαστεί για διαφθορά, αλλά το 2020 ο Τραμπ μείωσε την ποινή του. Ο Μπλαγκόγιεβιτς, που είχε συμμετάσχει στο τηλεοπτικό ριάλιτι του Τραμπ Celebrity Apprentice, επανεμφανίστηκε στο πολιτικό σκηνικό, συνοδεύοντας τον Ρίτσαρντ Γκρενέλ σε προεκλογικές εκδηλώσεις.
Την άνοιξη του 2024, πέντε Σέρβοι επιχειρηματίες παραβρέθηκαν σε εκδήλωση στην ιδιωτική κατοικία του Τραμπ, στη Φλόριντα. Ανάμεσά τους βρισκόταν ο Ράνκο Ρίστιτς, επικεφαλής της Zastava Arms USA, εταιρείας που διακινεί στις ΗΠΑ όπλα σερβικής παραγωγής. Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης, ο Τραμπ φέρεται να παρουσίασε τον Μπλαγκόγιεβιτς ως «στενό συνεργάτη» του.
Ο Μπλαγκόγιεβιτς, σε πρόσφατες δηλώσεις του στο Βελιγράδι, άσκησε σφοδρή κριτική στον πρωθυπουργό του Κοσσυφοπεδίου, Άλμπιν Κούρτι, κατηγορώντας τον για «εθνοκάθαρση» κατά των Σέρβων του Κοσσόβου. Παράλληλα, εξέφρασε μεταμέλεια για τους νατοϊκούς βομβαρδισμούς του 1999, συγκρίνοντάς τους με τις επιθέσεις της Ρωσίας στην Ουκρανία.
Ο Ρίτσαρντ Γκρενέλ, γνωστός για τη σκληρή στάση του έναντι του Κοσσυφοπεδίου, είχε συναντηθεί στην Ουάσινγκτον με τον πρώην πρωθυπουργό του Κοσσόβου, Ραμούς Χαραντινάι, έναν από τους μεγαλύτερους αντιπάλους του Κούρτι. Ο Χαραντινάι, μετά τη συνάντηση, δήλωσε ότι η παραμονή του Κούρτι στην εξουσία «δεν είναι καλή» για το Κοσσυφοπέδιο, υποδηλώνοντας πιθανές αμερικανικές πιέσεις για πολιτική αλλαγή.
Στο μεταξύ, Ευρωπαίοι αναλυτές προειδοποιούν ότι οι εξελίξεις στα Βαλκάνια ενδέχεται να αποσταθεροποιήσουν την περιοχή, ιδιαίτερα τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη. Ο Κουρτ Μπασούενερ, του Democratization Policy Council, επισημαίνει ότι η ΕΕ θα μπορούσε να ενισχύσει την ειρηνευτική δύναμη EUFOR Althea, ώστε να αποτρέψει ενδεχόμενες συγκρούσεις. Παράλληλα, ο πρώην συνεργάτης του Μπιλ Κλίντον, Ντάνιελ Σέρβερ, εκφράζει ανησυχία για τη στάση των ΗΠΑ, τονίζοντας ότι η νέα κυβέρνηση Τραμπ ίσως μην παρέμβει σε περίπτωση ένοπλης σύγκρουσης.
Η συζήτηση για πιθανή επαναχάραξη συνόρων, είτε στο Κοσσυφοπέδιο είτε στην Ουκρανία, ενισχύει τις αποσχιστικές τάσεις σε ολόκληρη την περιοχή, δημιουργώντας εύθραυστες ισορροπίες που η διεθνής κοινότητα καλείται να διαχεριστεί.
Πηγή: DW
Κοινοποιήστε: