Ένας άλλος κόσμος είναι εφικτός. Από Κοινού.

Η σημερινή χαοτική παγκόσμια τάξη πραγμάτων μας προειδοποιεί για ένα απειλητικό μέλλον. Είναι αναγκαίο να αναζητήσουμε διέξοδο από την πολύπλευρη σημερινή κρίση και όχι να παραδοθούμε στην παραλυσία του ανήσυχου παρατηρητή. Η κίνησή μας δημιουργήθηκε για να συμβάλλει όσο μπορεί σε αυτή την αναζήτηση, με σκέψη ελεύθερη, με πλανητική ματιά, με οικολογική προσέγγιση και προσήλωση στα ιδεώδη του ουμανισμού. Μαθαίνοντας από τις αναλύσεις φιλοσόφων, στοχαστών, κοινωνιολόγων, επιστημόνων, θέλουμε να κατανοήσουμε τις κινητήριες δυνάμεις του ανθρώπινου πολιτισμού, να εξηγήσουμε το σήμερα και να φανταστούμε ένα καλύτερο αύριο που θα έλθει και με τη συμμετοχή μας.

Ο σημερινός κόσμος

Κυρίαρχη ιδεολογία και πρακτική στον κόσμο είναι σήμερα ο Οικονομισμός (παραγωγή, εργασία, κατανάλωση). Η πλήρης επικράτησή του στη Δύση και η ραγδαία εξάπλωσή του στον Τρίτο κόσμο δεν είναι τίποτε άλλο από την επέκταση του Κεφαλαίου σε όλο τον πλανήτη. Η «απελευθέρωση των αγορών» για έναν «υγιή ανταγωνισμό» είναι στην πράξη μια προτροπή στο απάνθρωπο «ο θάνατός σου η ζωή μου». Με βασική επιδίωξη την Ανάπτυξη (περισσότερη παραγωγή – περισσότερη κατανάλωση) δηλαδή το κέρδος μια παγκόσμιας ελίτ, ο Παγκοσμιοποιημένος καπιταλισμός αποτελεί βραδυφλεγή βόμβα για τις κοινωνίες και το περιβάλλον.
Όμως μια απεριόριστη ανάπτυξη είναι ασυμβίβαστη με τον πεπερασμένο πλανήτη στον οποίο ζούμε, οι δε κρίσεις υπερπαραγωγής δε θα ξεπερνιούνται εσαεί. Ο κίνδυνος οικολογικής κατάρρευσης γίνεται κάθε μέρα και πιο ορατός, η δημοκρατία (ως συμμετοχή των πολιτών στην εξουσία) υποχωρεί, ενώ παρατηρείται μια ιδιότυπη μετάλλαξη του ανθρώπου (θεοποίηση του χρήματος, κυνισμός, ατομικισμός, κ.λ.π.). Με αρχαιοελληνικούς όρους η περιγραφή του σημερινού κόσμου θα ήταν λακωνική: η ΜΑΝΙΑ (του κέρδους) και η ΥΒΡΙΣ (υπερβολή, ασέβεια) θα επιφέρουν τη ΝΕΜΕΣΙΝ (τιμωρία). Απαιτείται επιστροφή στη ΦΡΟΝΗΣΗ.

Απο – ανάπτυξη: μια απάντηση για την κρίση

Η πρόταση της απο-ανάπτυξης είναι απλή: Μπορούμε να ζήσουμε καλύτερα χωρίς να χρειάζεται να παράγουμε και να καταναλώνουμε όλο και περισσότερο. Διαχωρίζοντας τις ανάγκες από τις επιθυμίες μας και υιοθετώντας μια «εθελούσια ολιγάρκεια» μπορούμε να επιβάλλουμε σταδιακά μια σμίκρυνση της οικονομίας που με σωστή διαχείριση όχι μόνο δε θα αυξήσει την ανεργία και τη φτώχεια αλλά θα βελτιώσει την ποιότητα της ζωής μας.
Η ανάπτυξη, τις τελευταίες δεκαετίες, στις Δυτικές χώρες έχει αποδειχθεί ότι ούτε περισσότερο ευτυχισμένους μας έκανε ούτε τους φτωχούς του Τρίτου κόσμου βοήθησε, ενώ ήδη το κόστος των κλιματικών καταστροφών είναι δυσβάσταχτο για τις οικονομίες των κρατών.
Η επιλογή λοιπόν που έχουμε να κάνουμε σήμερα δεν είναι μεταξύ ανάπτυξης και απο-ανάπτυξης. Είναι μεταξύ μιας ανεξέλεγκτης ύφεσης και μιας ελεγχόμενης και βιώσιμης απο-ανάπτυξης.

Προτάσεις του απο-ανάπτυξιακου κινήματος

Το κίνημα της απο-ανάπτυξης στοχεύει στην οργάνωση μιας συμβιωτικής, ανθρώπινης κοινωνίας που θα δίνει έμφαση στα ποιοτικά χαρακτηριστικά της ζωής: φιλία, δημιουργική εργασία, ελεύθερος χρόνος, αλληλεγγύη κ.λ.π. Είναι προφανές ότι πρέπει να υιοθετήσουμε άλλες συμπεριφορές στην καθημερινότητά μας: Μείωση κατανάλωσης, επισκευή και επαναχρησιμοποίηση υλικών, ανακύκλωση, επιβράδυνση κ.λ.π.
Σε κοινωνικό επίπεδο η αναδιανομή του πλούτου αλλά και των ωρών εργασίας, η απαίτηση για ανθρωπιστική κατεύθυνση της παιδείας, η απαίτηση για έλεγχο και κατάργηση κάποιων εκπομπών στην τηλεόραση είναι διεκδικήσεις μεσοπρόθεσμες.
Σε οικονομικό επίπεδο προτείνεται επιστροφή στην τοπική παραγωγή και διάθεση προϊόντων, αποφυγή των μεγάλων οικονομικών μονάδων, προώθηση εναλλακτικών μορφών συναλλαγής. Το κύτταρο της κοινωνίας, που θα αγαπήσουμε, θα είναι η αυτοδύναμη κοινότητα. Στη θέση του συγκεντρωτικού κράτους, που θα περιορίζεται σταδιακά, θα ανθίσουν αμεσοδημοκρατικές κοινότητες ανθρώπων, έθνη κοινοτήτων και κοινότητες εθνών.
Αυτό τον κόσμο θα τον δημιουργήσουν οι επόμενες γενεές. Εμείς εδώ σήμερα πρέπει να κόψουμε ταχύτητα, για να τους δώσουμε χρόνο, καταθέτοντας συγχρόνως τη συγνώμη μας για το οικολογικό και «αξιακό» χρέος που τους κληροδοτούμε.