Άγιον Όρος: Οι Ουκρανοί περνούν μπροστά στη Μονή Παντελεήμονος – Η ρωσική επιρροή σε σταυροδρόμι

Πώς οι Ουκρανοί μοναχοί υποσκελίζουν τη ρωσική επιρροή στη Μονή Παντελεήμονος του Αγίου Όρους

Η Μονή Παντελεήμονος στο Άγιον Όρος περνά σε φάση εσωτερικής ανασύνταξης καθώς οι Ουκρανοί μοναχοί, σύμφωνα με καλά διασταυρωμένες πληροφορίες, υπερτερούν πλέον αριθμητικά των Ρώσων.

Η μεταβολή δεν αφορά μόνο στατιστικούς πίνακες ανοίγοντας ένα νέο κεφάλαιο στην εκκλησιαστική διπλωματία, αφού το μοναστήρι λειτουργεί παραδοσιακά ως σημείο αναφοράς για την παρουσία της Μόσχας στη μοναστική πολιτεία του Άθω.

Η σημασία για τη Ρωσία

Επί δεκαετίες το ρωσικό κράτος και το Πατριαρχείο Μόσχας χρηματοδοτούσαν έργα, αποστολές και ανακαινίσεις στη Μονή Παντελεήμονος. Η στήριξη ενίσχυε το αφήγημα ότι η Ρωσία διαθέτει προνομιακό ρόλο στην Ορθοδοξία μέσω του Άθω.

Η μετατόπιση της πλειοψηφίας προς τους Ουκρανούς μοναχούς αμφισβητεί αυτή τη φιλοδοξία. Κάθε νέος μοναχός ουκρανικής καταγωγής ισοδυναμεί με περιορισμό της ρωσικής επιρροής στην καθημερινή διοίκηση και στους πόρους της μονής.

Το παρασκήνιο

Το Άγιον Όρος βρέθηκε αρκετές φορές στο επίκεντρο ερευνών για ροή ρωσικών κεφαλαίων σε μοναστήρια και για προσπάθειες επιρροής. Το 2018, η Αθήνα απέλασε Ρώσους διπλωμάτες που φέρονταν να πιέζουν εκκλησιαστικούς κύκλους, ενώ το 2016 εισαγγελείς εξέταζαν ύποπτες δωρεές. Παρά τις επίσημες διαψεύσεις, τα γεγονότα άφησαν μόνιμο ίχνος καχυποψίας.

Επιπτώσεις για την Ορθοδοξία

Η αριθμητική ενίσχυση των Ουκρανών μοναχών επιδρά στη διαχείριση περιουσίας και κυρίως στην εικόνα της μονής προς τον έξω κόσμο. Η Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας διεκδικεί περαιτέρω αναγνώριση και «βλέπει» στο Άγιον Όρος ευκαιρία να αποτυπώσει συμβολικά την αυτονομία της.

Αντίστροφα, η Μόσχα δείχνει να χάνει δύναμη σε ένα από τα σημαντικότερα πνευματικά στηρίγματά της στον ελληνορθόδοξο χώρο. Η εξέλιξη προμηνύει μεγαλύτερη ένταση στις ήδη τεταμένες σχέσεις των Πατριαρχείων.

Η Μονή Παντελεήμονος αποτυπώνει με ακρίβεια το πώς οι γεωπολιτικές συγκρούσεις διαπερνούν τον μοναστικό βίο. Η σιωπηρή αλλά σταθερή άνοδος των Ουκρανών μοναχών μετατρέπει έναν παλαιό πυλώνα της ρωσικής παρουσίας σε πεδίο νέας αντιπαράθεσης. Η εξέλιξη θα μετρηθεί σε ψήφους στα κοινοβιακά συμβούλια, σε κονδύλια αναστηλώσεων και κυρίως στην αφήγηση που θα επικρατήσει για το ποιος μιλά εξ ονόματος της Ορθοδοξίας στον Άθω.

Πηγή